Het medisch beroepsgeheim anno 2011

Uiteraard had het OM de normale wettelijke middelen moeten gebruiken om het medisch dossier van Tristan van der V. in te zien. Helder is ook dat GGZ-instellingen niet staan te leuren met hun patiënten of de politie ze alsjeblieft wil komen halen. Uiteraard hebben we hier regels voor, Nederland zou Nederland niet zijn, voor alles een wet, voor alles een uitzondering op deze wet.

Zo ook het medisch beroepsgeheim, in het leven geroepen om patiënten te beschermen tegen foute nieuwsgierigheid. Deze komt doorgaans uit de hoek van werkgevers en de politie. Ook van de media, maar daar hebben ze vooral in Engeland last van. Niets schetst onze verbazing als een krant daar ook advocaten en psychiaters blijkt af te luisteren.

Het medisch beroepsgeheim kun je tot op de punt en de komma ‘tegen het licht’ houden zoals Minister Schippers nu van plan is, maar laten we de eigen verantwoordelijkheid in de gezondheidszorg niet vergeten. Voor we weer verzanden in juridische haarkloverij, wil ik het eerst over enkele kwesties hebben, op het gevaar af dat ik van populisme wordt beticht.

Waarom zouden artsen de politie niet onverwijld en eigenstandig informeren als er weer eens een bolletjesslikker op de stoep van de spoedeisende hulp staat met gescheurde bolletjes?

Wat is er op tegen als de dienstdoende arts, die vermoedt dat hij een van de Scarface-overvallers op de tafel heeft liggen, de politie daarover informeert?
Waarom accepteren we dat Riagg Rotterdam niet mee wil werken aan de Meldcode Huiselijk Geweld en het medisch beroepsgeheim als juridisch wapen gebruikt om geen actieve rol te willen nemen in de strijd tegen kindermishandeling?
En omgekeerd, waarom vervolgen we artsen van instellingen niet die geestelijk beperkte kinderen vastketenen, opsluiten en hun behoefte op een emmer laten doen?
De tijd dat artsen zich kunnen verschuilen achter hun beroepsgeheim is voorbij. Tussen het willekeurig verstrekken van medische gegevens en het beroepsgeheim heilig verklaren zit de eigen verantwoordelijkheid van artsen.

Het debat over de reikwijdte en strekking van het medisch beroepsgeheim is pas net begonnen. Over het uitwisselen van medische gegevens is recent een ei gelegd: dat elektronische patiëntendossier komt er niet. Te gevaarlijk voor de burger. De kans dat misbruik wordt gemaakt van gegevens is te groot. Feitelijk zegt de Eerste Kamer daarmee dat de gezondheidssector niet te vertrouwen is.

Dat het overleden patiëntendossier net zo lek leek als de OV-chipcard, is bijzaak. Het bestaansrecht van het medisch beroepsgeheim is geen bijzaak, maar een grote verworvenheid van onze rechtsstaat. Daarom is de medische wereld nu zelf aan zet. Zo kunnen juristen en ministers de verstandige besluiten netjes opschrijven en niet andersom.

Marianne van den Anker

Marianne van den Anker is zelfstandig gevestigd als dagvoorzitter en strategisch adviseur. Tot voor kort werkte zij bij Nicis Institute als projectleider van het Kennisfundament en de Wijkenaanpak. In de periode 2004-2006 was zij wethouder veiligheid, gezondheid en emancipatie voor Leefbaar Rotterdam. Van den Anker studeerde bestuurskunde aan de Rijksuniversiteit Leiden. Vervolgens was ze wetenschappelijk onderzoeker bij de Erasmus Universiteit Rotterdam, waar zij onder andere milieucriminaliteit onderzocht. Bij de politie Rotterdam-Rijnmond was zij tussen 1997 en 2001 adviseur bij de regionale recherche en Bureau Interne Zaken. In de periode 2001-2004 werkte zij bij de Nederlandse Politieacademie in Apeldoorn als senior organisatieadviseur en projectleider. Van den Anker heeft boeken geschreven over milieucriminaliteit, georganiseerde misdaad en de integriteit van het financiële stelsel.marianne@ankerpunt.comwww.ankerpunt.com

Bekijk alles van Marianne van den Anker

Reacties: 5

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

anoniem

@ "Waarom zouden artsen de politie niet onverwijld en eigenstandig informeren als er weer eens een bolletjesslikker op de stoep van de spoedeisende hulp staat met gescheurde bolletjes?"

Omdat wij dan het risico zouden lopen dat bolletjesslikkers (= mensen) voortaan geen arts meer kunnen opzoeken en bijgevolg zullen overlijden!

Juspol / adv.onderst.omstanders-BL

Mevr. van den Anker heeft volkomen gelijk. Overigens krijgen duizenden moeders met ook ernstig borderlinesyndroom o.a. bij scheidingen van allerlei aard, en automatisch bij geboorte gezag over kinderen nota bene! En dat terwijl de daders van o.a. kindermoorden een aantal bekende zaken moeders met borderline zijn. Wellicht moet Nederland ook gaan bedenken op welke manier men rechters familierecht eindelijk aanspreekt hieromtrent aangezien die dat gezag geven zonder enig onderzoek ook in zaken. Met als gevolg jarenlange of kindermishandeling, of vervreemding-kindermishandeling. Te schofterig voor woorden hoe ze dan in realiteit omgaan en gingen met kinderrechten op de eigen vaders, die aan alle kanten kunnen worden belazerd hier alsmede hun gedupeerde kinderen. Omdat, juist beste bestuurders, niemand aan enige waarheidsvinding dan ook doet in "familierecht" ook al doet men dat wel voorkomen...
Stop met die waanzin in dit kinderbeschadigende rotland op die manier en voer meldplichtbin zeker en met name voor die gevaarlijke groep. Ja, gevaarlijk ook al zeggen velen van niet en willen ze liever als omstanders het niet zien. Vele ouders van zulke schamen zich te pletter en verzwijgen alles maar voor het gemak, met de sporen slachtoffers erachteraan als vele vele kindertjes ook in Nederland. Die komen dan terecht in Jeugdzorg. Waar dan weer eens over gepraat wordt binnenkort in een bijeenkomst CJG in Zuiden, alleen het gaat weer over gevolgen van "scheiding" en wel echtscheiding alsof ongeregistreerde partnerschappen en dus duizenden kindjes niet bestaan. Daarvoor beginnen bij die familierechters en kinderrechters, die zo lees ik aanwezig zijn wellicht, bij twijfel geachte rechter dient u onderzoek te laten doen gelijk al en zeker bij die groep borderliners dan vrouw overigens..
Als u dat niet wenst te doen weet u niet wat die mensen zijn laat staat wat kenmerken letterlijk zijn: vroeger psychopathische hysterie geheten en welzeker laat u als rechters dan toe dat kinderen de klos zijn of geborenen.
(Kind en Adolescent 2009, blad Professionals, geachte mevrouw van den Anker heb het erover "passyndroom bij kinderen"gepleegd door vrouwen onder de "plu hier van de rechter en al"). Dat is bestrijding van kindermishandeling, gezag (her)bezien bij zulke zaken voorzover dit nog kan. Paar jaar verder en duizenden zijn weer verziekt en gehersenspoeld en vervreemcx en dus mishandeld.

Ageeth Ouwehand

Mevrouw Den Anker, inderdaad u kunt van populisme beticht worden. Zelden zo'n kort door de bocht reactie gezien op het medisch beroepsgeheim. Het argument om het medisch beroepsgeheim te handhaven is om te voorkomen dat patienten anders geen medische hulp meer zoeken met alle gevolgen van dien. Bovendien zijn er mogelijkheden om dit geheim te doorbreken. Een professional mag dat doen onder bepaalde omstandigheden.Uw betoog is achterhaald. Uw bewering dat het afwijzen van het EPD dus betekent dat de gezondheidszorg niet te vertrouwen is, is ook uit de lucht gegrepen. U zou dat kunnen weten als u zich verdiept had in de materie.
Kortom, voordat u uw mening kenbaar maakt, raad ik u aan eerst beter uw huiswerk te doen. En van echte feitelijkheden uit te gaan.

Ruurd Firet / senior adviseur BMC zorg

Het medische beroepsgeheim moet wat mij betreft buiten de discussie staan. Ik zou er ook niet aan moeten denken dat alles wat ik ooit aan een arts of therapeut heb toevertrouwd wordt doorgebriefd. Het zou de medische sector wel sieren als zij wat minder vanuit het defensief reageren. De eerste reactie is helaas zo vaak het beroepsgeheim. Neem wat vaker pro-actief stelling wanneer je vindt dat het melden van zaken van belang is. Als ik informatie nodig heb van b.v. een behandeld psychiater omdat er b.v. rondom een gezin zorgen zijn ben ik niet geïnteresseerd in individuele behandeldoelen en alles wat de patiënt aan de psychiater heeft toevertrouwd, maar ik wil wel een inschatting kunnen maken omtrent de veiligheid van gezinsleden/kinderen.

Gerben Welling / bestuurder huisartsenpost

Een collumn is vaak bedoeld tot het aanzetten tot discussie. dat is gelukt kan ik vaststellen. Uw bijdrage is populistisch te noemen, dat is jammer. U begeeft zich hiermee in het rijtje van invloedrijke mensen, bijvoorbeeld de minister van VWS, wiens reactie tot onrust leidt. Ik denk namelijk dat de verschillen van inzicht niet zo groot zijn.

Wat storend is dat in de zaak Tristan V iedereen ervan uitgaat dat de behandelaars beschikken over gevoelige informatie die ze hadden moeten delen. Dat zullen we niet te weten komen, tenzij de rechter zich uitspreekt. Je kunt er ook vanuit gaan dat de behandelaars kennelijk niet over belangrijke informatie beschikten en wel overwogen afweging gemaakt hebben wat ze willen delen en prijsgeven. Als de rechter de behandelaar dwingt zijn informatie te delen dan hebben we duidelijke kaders.

Ik ben ervan overtuigd dat behandelaars zich vaak afvragen wat met bepaalde informatie te doen. Binnen onze organisatie worden we daar enkele malen per jaar mee geconfronteerd. Binnen de grenzen van het beroepsgeheim vindt dan een afgewogen vorming van de mening plaats, vaak een gewetenskwestie.

Brandpunt besteedde zondag 17 juli aandacht aan de dilemma’s van het beroepsgeheim. Een prima bijdrage vol van nuances. De overstap naar de eigen bijdrage in de GGZ en het risico van zorgmijders had wat mij betreft niet gehoeven.

In de praktijk stellen politie en justitie regelmatig vragen aan artsen en verpleegkundigen over patiënten in het kader van een onderzoek. Men kiest te snel voor deze weg omdat de behandelaars bekend zijn. Vaak blijkt dat justitie via andere kanalen goed in staat is het dossier rond een zaak af te sluiten zonder de medici erin te betrekken.

U heeft het zelf al gezegd, het beroepsgeheim is een groot goed. Laten we dit in tact houden in het belang van zorg voor iedereen ongeacht zijn afkomst.

Overigens waarom hebben we het niet over advocaten en hun beroepsgeheim.

Deel dit artikel

Marianne van den Anker

Lees meer

VNG en Jeugdzorg NL reageren op kritisch rapport

Vaststellen tarieven jeugdzorg blijft rommelig

Infographic: welke activiteiten vóór het PIP tellen mee?

CRvB: gemeente mag e-bike niet weigeren

Conflict tussen Gelderse GGD en zorgaanbieder over kritisch rapport

VNG en Jeugdzorg NL reageren op kritisch rapport

Vaststellen tarieven jeugdzorg blijft rommelig

Infographic: welke activiteiten vóór het PIP tellen mee?

Reacties: 5