Nederland in crisis

Ziedaar het probleem van Nederland. Is iets moeilijk? Dan passen we gewoon de normen wat aan. Even doorbijten, tanden op elkaar, ergens moeite voor doen, de schouders eronder, doorzetten. Het zijn begrippen uit vroegere tijden. In de tijd dat ik zwemles had was er niet eens een overdekt zwembad. ’s Ochtends vroeg om 7.00 uur, nog voor de school begon, moesten we in het ijskoude water springen van het openluchtbad. Kurkjes om de middel en een ijzeren haak in je nek bij de rugslag. Bezien met de ogen van nu is het onmenselijk. Je reinste kindermishandeling.

In Nederland moet dus alles vooral leuk zijn en snel gaan. Het lijkt wel of we weerloos, kwetsbaar en afhankelijk zijn geworden. Martin Sommer schreef er een mooie column over in de Volkskrant. Het gebrek aan veerkracht zou te maken kunnen hebben met het ontbreken van echte rampen, aldus Sommer. Een interessante theorie. Omdat we nooit echt iets meemaken kunnen we moeilijk tegenslagen verwerken en raken we van knullige incidentjes al in de stress. Als tijdens de vakantie in het buitenland de TomTom uitvalt wordt de ANWB-alarmcentrale gebeld. Als een bultrug aanspoelt bij Texel levert dit al Kamervragen op. Bij de eerste de beste sneeuwbui loopt het land vast. En hoe reageren de autoriteiten vervolgens? Er wordt een protocol gemaakt. Ja, zelfs voor aangespoelde bultruggen. Dat is ook Nederland. Een land van protocollen. Want als er dan iets zou gebeuren hebben we tenminste een handboek. Ik vraag me af hoe we nu zouden omgaan met een watersnoodramp of een treinkaping. En wat te denken van de beroepsmilitair die een schadevergoeding krijgt vanwege te weinig nazorg? Komt op mij ook niet zo veerkrachtig over.

Al op jonge leeftijd openbaart zich de kwetsbaarheid. Kinderen worden veelal met de auto naar de basisschool gebracht. Als ze al op de fiets gaan zie je helmpjes en bakfietsen. Hoe anders in mijn jeugd. Als 4-jarige liep ik gewoon met m’n oudere zus naar de kleuterschool. Moeders heb ik in die jaren nooit op het schoolplein gezien. Het leven speelde zich af zonder communicatie en mobiele telefoon. Wisten mijn ouders veel waar ik de hele dag met m’n vriendjes uithing. De enige boodschap die ik meekreeg was: voor het donker thuis zijn.
 

Door deze ontwikkelingen worden kinderen steeds later (of helemaal niet) zelfstandig en weerbaar. Fietsen en veters strikken lukt de meeste jonge kinderen al niet meer. Want door de schoenen met klitterbandjes is het strikken ook niet meer nodig. En welk kind kan nog een fietsband plakken? De bezorgde ouders worden panisch  als de uitslag van de eerste leestoets in groep 3 tegenvalt. Er volgen gesprekken met de juf hoe dit toch verder moet. Helemaal hysterisch worden ze bij de gedachte dat de Citoscore mogelijk een beetje laag uitvalt. Het schrikbeeld van het VMBO doemt op. Slapeloze nachten en extra training voor de citotoets volgen.

Ook werd deze week bekend dat ons land is gedaald op de ranglijst van meest concurrerende economieën in de wereld. Heeft het gebrek aan weerbaarheid hier iets mee te maken? Je zou het haast denken. Je ziet het op de arbeidsmarkt. Als er een succesverhaal is over een megaorder van scheepsbouwer IHC Merwede uit Sliedrecht volgt meteen de domper. De extra werkgelegenheid gaat voornamelijk naar de Polen. Misschien zijn wij Nederlanders helemaal geen volk meer van lassers, uitbeners of aspergestekers. Het is saai en je wordt er vies van. Wij zijn meer van praatjesmaken, ATV, afzeiken, grote bek en lekker jezelf kunnen zijn. Daarom verhuist een werkloze uit Veendam of Kerkrade ook niet naar het Westland om paprika’s te plukken. Hoeft ook niet in ons systeem. We gaan geen onredelijke eisen stellen. Toch?

Heeft Nederland naast een economische crisis ook een mentale crisis?

Rik Bolhuis
Meer columns van Rik Bolhuis leest u hier.