Gemeenten krijgen structureel te weinig jeugdbudget

Gemeenten hebben jarenlang structureel te weinig geld van het rijk gekregen voor de uitvoering van de Jeugdwet. Dat zou staan in het concept-rapport van AEF dat daar onafhankelijk onderzoek naar doet.

Te weinig geld

Dat sterke vermoeden heeft de Zoetermeerse wethouder jeugd Jakobien Groeneveld (GroenLinks). ‘Ik geef je op een briefje dat erin staat wat we al die jaren als gemeenten zeggen: we hebben al die jaren te weinig geld gekregen van het rijk.’ Groeneveld vertelde dat dinsdag op de tweede dag van het digitale event ‘Leren en verbeteren in het sociaal domen, ook van en na corona’ van Binnenlands Bestuur. Het rapport verschijnt volgende maand, op basis waarvan het nieuwe kabinet beslist of gemeenten structureel extra jeugdgeld krijgen.

Volumegroei

Van het huidige kabinet verwacht Groeneveld niets meer, maar van het nieuwe kabinet des te meer. ‘Ik kan me niet voorstellen dat een nieuw kabinet dit rapport onderin een la gaat leggen. Daarmee laat je echt de kinderen en de jongeren en vooral ook alle gemeenten in de steek.’ Ze vindt dat het rijk moet berekenen wat het de afgelopen jaren niet heeft gecompenseerd aan volumegroei. Dat budget moet met terugwerkende kracht alsnog naar gemeenten toe. Daarnaast moet het budget structureel worden verhoogd. Ook moet er een innovatiefonds komen, waar gemeenten een beroep op kunnen doen.

Innovatie

‘Door de tekorten in het sociaal domein kun je niet meer investeren in een pilot of in innovatie, want daar is geen geld voor. Die knel voel ik als wethouder jeugd en die knel voelt ons hele college. In Zoetermeer zou ik graag willen experimenteren met een groeischool. Dat is een plek waar kinderen naar school gaan, maar ook de plek waar de school echt meedenkt over de zorg voor de kinderen. Die school mag aangeven welke zorg er dan nodig is.’ Als er geen ruimte is voor innovatie ‘komen we niet verder’.

Reikwijdte jeugdhulpplicht

Ze vindt daarnaast dat de discussie over de reikwijdte van de jeugdhulpplicht moet worden gevoerd. Door de overvolle klassen worden kinderen te makkelijk naar de jeugdhulp verwezen, omdat leraren weinig tijd hebben voor kinderen die extra aandacht nodig hebben. ‘En moeten we ons als gemeenten wel bezighouden met vechtscheidingen. Het kind heeft niet zozeer een probleem, maar de ouders. De kinderen worden er wel de dupe van.’

Landelijk regelen

Ook moet er een discussie worden gevoerd over het stelsel, vindt Groeneveld. ‘We zijn nu vijf jaar op weg. Vijf jaar is een mooie periode om te kijken wat er aan het stelsel kan worden verbeterd. Moeten we er niet eens over nadenken of zware hulp – zoals aan kinderen met suïcidale neigingen, zware depressies of drugsverslaving – niet te zwaar is voor een gemeente. Dat zou je eigenlijk landelijk moeten regelen, zo werd vorige week in het programma De Hofbar geopperd, en daar kan ik me wel wat bij voorstellen. Als die zware hulp landelijk wordt geregeld, kunnen gemeenten zich meer richten op de lichtere hulp, preventie en het meedenken met gezinnen.’

Budgetkorting

Gemeenten hadden – achteraf bezien – nooit met de overheveling van de jeugdzorgtaken akkoord moeten gaan, stelt Groeneveld. ‘Gemeenten hadden het niet op deze manier moeten accepteren. De bedoelingen waren ontzettend goed en ik sta er nog steeds helemaal achter. Ik weet zeker dat gemeenten dit kunnen, maar ze hadden nooit met die budgetkorting akkoord moeten gaan.’

Woensdag, op de derde en laatste dag van het (gratis) digitale event Sociaal domein, leren en verbeteren ook van en na corona van Binnenlands Bestuur is Hanneke Mateman van Movisie te gast. ZIj gaat onder meer in op het belang van een goede sociale basis en een gedragen visie.