‘Vraag VOG van vrijwillige schuldhulpverlener’

Vrijwillige schuldhulpverleners kunnen een belangrijke rol spelen in het herstellen van het vertrouwen in overheidspartijen. Dat schrijft de VNG in een nieuwe handreiking genaamd ‘Samenwerken met vrijwilligers(organisaties) in de schuldhulp’. Om de rol van vrijwilligers in het schuldhulpverleningstraject te verankeren is het volgens de VNG onder andere belangrijk dat de gemeente de regie neemt en dat voor iedereen duidelijk is hoe de lokale schuldenketen eruit ziet.

Fases

Vrijwilligers kunnen in verschillende fases van de schuldhulpverlening een rol vervullen, merkt de VNG op in de handreiking. Die rol begint al vóór en bij de aanvraag van schuldhulpverlening. Vrijwilligers zien inwoners vaak eerder dan de gemeente en kunnen bij vroege signalering zelfs voorkomen dat iemand ooit schuldhulpverlening van de gemeente nodig heeft. Mocht de schuldenproblematiek wel al verder gevorderd zijn dan kunnen vrijwilligersorganisaties iemand aansporen zich voor hulp te melden bij de gemeente.

Administratie

Veel begint al bij de financiële administratie. Die is doorgaans niet op orde bij veel inwoners met schulden. Veel vrijwilligersorganisaties helpen inwoners met hun thuisadministratie, waardoor eventuele overdracht naar schuldhulp van de gemeente een stuk makkelijker gaat. Tijdens het schuldhulpverleningstraject kan het voor schuldenaren volgens de VNG ‘erg fijn’ zijn dat er een vrijwillige hulpverlener mee blijft kijken en helpt bij het aanvragen van regelingen en voorzieningen, maar ook helpt te motiveren en financieel gezond gedrag te stimuleren.

Vertrouwen

Gemeenten merken dat mensen met schulden vaak weinig vertrouwen in de overheid hebben. Vrijwilligersorganisaties geven juist aan dat zij enorm veel waarde hechten aan de vertrouwensband met inwoners en dat ze de gemeentelijke hulpverlening te afstandelijk en te stroperig vinden. De vrijwilligersorganisaties kunnen daarom, mits er tussen de gemeente en de vrijwilligers een goede samenwerkingsrelatie is, een belangrijke rol spelen in het herstellen van vertrouwen.

Regie

Volgens de VNG verschilt het per gemeente sterk hoe het lokale veld aan vrijwilligersorganisaties eruit ziet. Het belangrijkst is dat de gemeente de regierol neemt en duidelijk communiceert over de schuldenketen. Het is daarbij van belang dat de gemeente alle lokaal werkende vrijwilligersorganisaties in beeld heeft. De sturingsmogelijkheden van gemeenten zijn beperkt en het is primair de verantwoordelijkheid van vrijwilligersorganisaties zelf om de (juridische) kaders binnen de eigen organisatie te bepalen. De gemeente kan wel afspraken maken over de minimale eisen die zij stellen aan de organisaties waarmee ze samenwerken.

Eisen en VOG

Als er een subsidierelatie is kan dat via een subsidiebeschikking, anders via een overeenkomst. Om vrijwilligersorganisaties een structurele plek te geven binnen de schuldenketen is het van belang dat er verschillende dingen geregeld worden, bijvoorbeeld een verwerkersovereenkomst in het kader van de AVG. Daarnaast raadt de VNG aan om van vrijwilligers een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) te eisen. Dit omdat de vrijwilligers veel kwetsbare mensen ondersteunen.