Waarderen mantelzorg is nog erg wennen

De ‘cadeautjes’ die gemeenten aan mantelzorgers geven als blijk van waardering zijn erg verschillend in waarde. Van een ‘symbolische bos bloemen in de vorm van VVV-bonnen ter waarde van 30 euro’ in Olst-Wijhe tot 250 euro cash in Emmen. ‘Gemeenten zijn heel veel met andere dingen bezig geweest’, aldus directeur Liesbeth Hoogendijk van Mezzo, de landelijke vereniging voor mantelzorgers.

Compliment
Tot vorig jaar was het rijk verantwoordelijk voor het waarderen van mantelzorgers.  Mensen die zorgden voor iemand met een zorgindicatie konden een zogeheten Mantelzorgcompliment krijgen: 200 euro per jaar. Met de decentralisaties in het sociaal domein werd ook de taak om mantelzorgers te waarderen overgedaan aan de gemeenten. Compleet met bijbehorend budget van 70 miljoen euro.

Ondergesneeuwd
In de enorme hoeveelheid nieuwe taken en verantwoordelijkheden die gemeenten vanaf dit jaar gekregen hebben, is het waarderen van mantelzorg een beetje ondergesneeuwd. Veel beleid is er nog niet en echt goed erover nagedacht eigenlijk ook niet. ‘Gemeenten zijn heel veel met andere dingen bezig geweest’, aldus directeur Liesbeth Hoogendijk van Mezzo, de landelijke vereniging van mantelzorgers. ‘De overgang van mantelzorgwaarding naar de Wmo, het inregelen van contracten met respijtvoorzieningen. Ons beeld is dat gemeenten er onvoldoende mee bezig zijn, we horen vooral dat gemeenten daar de komende periode mee aan de slag willen.’

Voucher of geld
Gemeenten hebben dus zonder veel discussie of visie gekozen voor allerlei verschillende vormen van waardering. Er zijn grote verschillen ontstaan tussen gemeenten. Soms krijgen mantelzorgers vouchers voor huishoudelijke hulp, vaak krijgen zij een geldbedrag in de vorm van bonnen of contant geld. Of er worden activiteiten georganiseerd waar ze gratis naartoe mogen, zoals een uitje naar  een museum. Soms komt de wethouder dan ook langs. Een verschil met de 200 euro die mantelzorgers kregen toen het rijk nog verantwoordelijk was.

Werk ervan maken
Gemeenten kregen vorig jaar 70 miljoen euro voor waardering van mantelzorgers. Dit jaar is dat 100 miljoen euro. Volgens Hoogendijk moeten gemeenten werk maken van het waarderen, maar dat kan wel op verschillende manieren. ‘Erkennen en herkennen’ is daarbij belangrijk. ‘Het begint met weten wie de mantelzorgers in de gemeente zijn, zodat je met hen in gesprek kunt over wat zij nodig hebben om hun eigen leven en het zorgen in balans te houden.

In het magazine van Binnenlands Bestuur (inlog) voorbeelden van verschillen in de waardering voor mantelzorgers.