EU-burger heeft hier recht op bijstand

Gemeenten mogen niet bepalen of EU-burgers een verblijfsrecht hebben in Nederland en op basis daarvan hen geen bijstandsuitkering weigeren. Dat kan pas als de IND besluit dat iemand niet voldoet aan de regels.

Gemeenten bepalen verblijfsrecht niet
Dat blijkt uit een tussenuitspraak (LJN: BZ3857) van de Centrale Raad van Beroep die geldt voor vier verschillende zaken tussen EU-burgers uit Polen, Duitsland en België en de gemeenten Enschede, Almere, Groningen en Cuijk. De gemeenten hadden deze aanvragers een bijstandsuitkering geweigerd, omdat zij geen verblijfsrecht zouden hebben. Maar gemeenten mogen dat helemaal niet bepalen, zegt de Raad. Dat is aan de IND. Zolang de IND hier geen uitspraak over heeft gedaan, kan de EU-burger ook recht hebben op een bijstandsuitkering.

Overleggen met staatssecretaris
De uitspraak komt erop neer dat EU-burgers in Nederland recht op een bijstandsuitkering kunnen hebben, zonder arbeidsverleden in Nederland, zolang de IND nog niet heeft besloten over of de EU-burger in Nederland mag blijven. De gemeente Enschede kreeg van de rechter het advies eerst hierover te overleggen met de staatssecretaris en daarna een nieuw besluit te nemen over de uitkering. De Centrale Raad van Beroep zal naar aanleiding van dat besluit een einduitspraak doen.

Niet op grond verblijfsrecht uitkering afwijzen
In het Enschedese geval ging het om een EU-burger die ging samenwonen met een Nederlandse partner. Die partner vroeg de gemeente om een hogere bijstandsuitkering, maar kreeg die niet. Volgens de gemeente heeft de EU-burger geen recht op een bijstandsuitkering, omdat hij niet gelijk kan worden gesteld met een Nederlander en Nederland dus moet verlaten. Voor de gelijkstelling is namelijk van belang of de EU-burger in zijn eigen onderhoud kan voorzien. Dat kan hij volgens de gemeente niet, omdat hij de uitkering aanvraagt via zijn partner. Maar omdat de gemeente op deze grond de aanvraag afwijst, beslist zij tegelijkertijd over het verblijf van de van de EU-burger in Nederland: hij mag hier niet zijn, omdat hij niet gelijk kan worden gesteld met een Nederlander. En dat besluit mag de gemeente dus niet nemen.

'Duidelijkheid voor gemeenten'
De gemeente Enschede reageert in De Gelderlander verbaast op de uitspraak: ‘Bij ons overheerst het gevoel dat het niet de bedoeling kan zijn dat iemand, uit een ander land van de EU, zonder een arbeidsverleden hier een uitkering kan aanvragen.’ In dezelfde krant reageert de advocaat van de Pool die in Almere een bijstandsuitkering aan had gevraagd blij. ‘Tot nog toe was het voor gemeenten onduidelijk.’ De gemeente Almere is om een reactie gevraagd op de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep, maar dat lukte donderdag niet.