Geen verlofkaart meer in Kampen

‘Wij zetten de trend, maar lijden onder het imago van een conservatieve gemeente waar niets gebeurt. Terwijl gemeenten die hun personeelsbeleid willen vernieuwen door de VNG naar ons worden doorverwezen’, verzucht de Kampense gemeentesecretaris Jan Goedegebure.

 

Laatst nog het Noord-Hollandse Hoorn, dat via de VNG terechtkwam bij de Kampense beleidsmedewerker Harm Pen in het stadhuis aan het Burgemeester Berghuisplein.

 

Pen: ‘Gemeenten zijn zich gaan realiseren dat jonge mensen niet alleen voor geld kiezen, maar ook voor de vrijheid om hobby’s en werk te combineren, om ambities waar te maken en om opleidingen te kunnen volgen. Om vrij en flexibel te zijn. Dus moet je de gemeenteorganisatie herinrichten en slim werken. Hier hebben we het telethuiswerken ingevoerd, werktijden op de schop genomen, e-learning ingevoerd en we doen mee aan deelstoel (werken waar je wilt, red.). Niet om modieus te zijn, maar om een aantrekkelijke werkgever te zijn en te blijven.’

 

De tijden zijn veranderd in Kampen. Zo’n 5 jaar geleden was het gemeentelijke personeelsbeleid vastgeroest, zegt gemeentesecretaris Goedegebure. En de ambtelijke organisatie leed eronder. ‘We hadden tientallen vacatures’, zegt Goedegebure, ‘maar gemakkelijk vervullen konden we ze niet. Onze secundaire arbeidsvoorwaarden waren ouderwets. Dat moest veranderen. Ook de interne organisatie moest drastisch op de schop. De leidinggevende vertelde aan het begin van het jaar wat je zou gaan doen en daarmee basta. Maar jonge mensen willen niet in zo’n stramien werken.’

 

Roer om

 

Wilde de gemeente op de arbeidsmarkt blijven meedoen en tegelijk het beste uit de eigen medewerkers halen, dan moest het roer om. Goedegebure: ‘Dat hebben we in 2007 gedaan. Nu denkt de medewerker zelf na over zijn bijdrage aan het werkplan van het team. Daar gaat het gesprek met de chef over en dat mondt uit in een persoonlijk jaarplan. Medewerkers maken hun individuele planning. Verlofkaarten hebben we niet meer.’

 

Natuurlijk stuitte de modernisering ook op weerstand onder de 460 mensen die in het gemeentehuis werken. ‘Dat zie je bij elke reorganisatie bij de overheid, maar er was geen weg terug. Stilstand betekende achteruitgang. We hebben daarom een paar teams gevraagd om 2 jaar proef te draaien met de individuele planning. De medewerkers merkten dat ze profijt hadden van Het Nieuwe Werken, zowel op het werk als thuis. Mensen kunnen hier nu van 6 uur ‘s ochtends tot 10 uur ‘s avonds terecht’, zegt de gemeentesecretaris.

 

Teammanager personeel, juridische zaken en communicatie Conny Hesse vult aan: ‘Waarom zou je om 8 uur beginnen als je ook om 10 uur kunt beginnen en zo de kinderen naar school kunt brengen. Waarom begin je niet om 6 uur, zodat je de kinderen van school kunt halen? Of doe je je werk thuis; zolang je de afgesproken doelen maar haalt.’

 

Zelf maakt Hesse 4 dagen van 9 uur. ‘Dat was 4 jaar geleden onmogelijk. Je moest ‘s ochtends aanwezig zijn van 9 tot 12 en ‘s middags van 2 tot 4. Dat kun je anno 2011 toch niet maken?’

 

Kampen werd dit voorjaar voor zijn inspanningen beloond met het Investors in People (IiP)-certificaat. In gemeenteland ging alleen Zwolle Kampen daarin voor. Volgens het Apeldoornse bedrijf Investors in People Nederland is Kampen ‘continu bezig met het optimaliseren van de bedrijfsvoering waarbij zij de medewerkers centraal stelt.’

 

Harm Pen is een van de zes IiP-geschoolde gemeentemedewerkers en hartstochtelijk pleitbezorger van het nieuwe werken. Hij zegt: ‘Mensen worden zich bewust van hun eigen mogelijkheden en verantwoordelijkheden, en hun rol in de gemeentelijke organisatie. De cultuur van het slimme werken is inmiddels zo ver ingedaald, dat een negatieve houding van de directie en het college geen bedreiging is. De bestuurders zouden de wind van voren krijgen.’

 

Plezier

 

Geen zorg in Kampen, want gemeentesecretaris Goedegebure en burgemeester Bort Koelewijn (ChristenUnie) zien veel in de IiP-aanpak. Het grote voordeel is volgens Goedegebure dat de ambtenaren weer plezier in hun werk hebben en beter presteren. De gemeentesecretaris: ‘Werk en privé lopen vlot en prettig door elkaar heen. Als het werk het toestaat, is het geen probleem om ‘s ochtends om 10 uur het gemeentehuis te verlaten en ‘s middags terug te komen. Mensen waarderen die vrijheid en dat zie je terug in het ziekteverzuim. Vorig jaar was dat 3,75 procent, veel minder dan de jaren ervoor. Ook de score van het laatste tevredenheidsonderzoek is veel hoger dan 2 jaar geleden.’

 

De gemeente plukt nog meer vruchten van het nieuwe personeelsbeleid, zegt Goedegebure. Inwoners worden beter bediend en de politiek kan op meer ambtelijke creativiteit rekenen. ‘Het college bepaalde vorig jaar dat 5 miljoen moest worden bezuinigd, waarvan een substantieel deel uit de bedrijfsvoering moest komen. Dat hebben we IiP-achtig aangepakt door niet op te leggen wat elke eenheid moet inleveren, maar de medewerkers zelf met ideeën laten komen.’

 

Wat was het nut van een jachtopziener, moesten de boeken van verenigingen die een paar duizend euro subsidie krijgen nog wel worden gecontroleerd? Goedegebure: ‘Zo kwam 6,8 miljoen euro aan voorstellen uit de eigen organisatie. Echt bottom-up. De politiek kon zelfs nog keuzes maken.’