Strafrecht adolescenten bedreigd door problemen jeugdzorg

Als gevolg van de problemen in de jeugdzorg worden kwetsbare jongeren regelmatig berecht volgens het strafrecht voor volwassenen. Passende behandelingen die horen bij het adolescentenstrafrecht zijn niet of te laat beschikbaar. Bovendien zouden gemeenten zich teveel bemoeien met de indicatiestelling.

Vergelding

Dit blijkt uit het onlangs verschenen rapport Op maat adviseren. Een Onderzoek naar de kwaliteit van de adviestaak van de reclassering  van de Inspectie Justitie en Veiligheid. Binnen het adolescentenstrafrecht – voor kwetsbare jongeren van 16 tot 23 jaar – is veel meer maatwerk mogelijk. De nadruk ligt hier vooral op de ontwikkeling die een jongere nog kan doormaken, en veel minder op vergelding. Als gevolg van de problemen in de jeugdzorg lopen kwetsbare jongeren deze vorm van rechtsspraak nu regelmatig mis. Hoe vaak dit precies gebeurt staat niet in het rapport.

Sneller

Voor de reclassering en de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) is de onbereikbaarheid van de juiste behandelingen voor adolescenten regelmatig een reden om dan maar te kiezen voor het volwassenenstrafrecht. Daarbinnen is een behandeling - gericht op volwassenen - makkelijker en sneller te regelen. 

Jeugdgevangenis

Een ander knelpunt is volgens de inspectie dat zogeheten gecertificeerde instellingen – die door de rechter of de RvdK opgelegde behandelingen aanbieden namens de gemeente – verdachten van 18 jaar regelmatig overdragen aan de reclassering voor volwassenen. Dit gebeurt met name als een jongere wordt verdacht van een nieuw strafbaar feit op het moment dat hij in een jeugdgevangenis verblijft.

'Belemmerende werking'

Als berechting plaatsvindt volgens het strafrecht voor adolescenten is de gemeente verantwoordelijk voor de behandeling. Dit zorgt in de praktijk voor veel problemen. ‘Het komt met regelmaat voor dat gemeenten zich bemoeien met een indicatiestelling, wat een belemmerende werking heeft op het tijdig inzetten van passende hulpverlening’, aldus het rapport. ‘Daarnaast ontbreekt het aan een toereikend aanbod van jeugdhulpverlening omdat gemeenten dit onvoldoende hebben ingekocht. Dit leidt tot lange wachtlijsten.’

Kennis

In enkele regio’s vindt maandelijks het Justitieel Overleg Risicojongeren plaats. ‘Dit zorgt volgens de adviseurs (van reclasseringsorganisaties, red.) voor een snelle en goede samenwerking waarbij ketenpartners kennis hebben over adolescentenstrafrecht’, zo staat in het rapport. ‘In andere gemeenten is het een zoektocht naar contactpersonen en ontbreekt het bij ketenpartners aan kennis over adolescentenstrafrecht.’