Brandbrief G32 om gevolgen overgangsrecht pgb

De financiële tegenvaller voor gemeenten van het overgangsrecht in het persoonsgebonden budget kan oplopen tot 300 miljoen euro. De G32 trekt hierover bij staatssecretaris Van Rijn (PvdA, VWS) en de Tweede Kamer aan de bel.

Hoe oplossen?
Volgende week gaat er een brief vanuit de G32 naar de staatssecretaris en de Kamer om de problemen bij het overgangsrecht aan de orde te stellen en te vragen hoe hij de problemen denkt op te lossen. In de nieuwe Wmo die op 1 januari 2015 van kracht moet worden, is voor mensen met een pgb een overgangsrecht opgenomen. Mensen die in 2014 een persoonsgebonden budget kregen, hebben in 2015 recht op dezelfde zorg onder de huidige indicatie. Ook mogen ze dezelfde zorgverlener houden. De transitie van awbz-taken en jeugdzorg naar de gemeenten is daarmee goed geregeld voor pgb-houders. Ondertussen krijgen gemeenten in 2015 te maken met een bezuinigingsopdracht van 25 procent op begeleiding.

Goedkoper organiseren
‘Om toch te kunnen bezuinigen op de pgb’s moeten we met alle pgb-houders in gesprek’, aldus Jannie Visscher (SP), wethouder Zorg en Welzijn in Groningen. ‘Dat doen we natuurlijk  om te vragen hoe we ze goede zorg kunnen bieden. Maar we moeten ze ook allemaal persoonlijk vragen of ze het goed vinden dat we de zorg een beetje anders organiseren, zodat het goedkoper wordt. Maar als iemand dat niet wil, kunnen we niet bezuinigen. We kunnen ze niet dwingen, als we dat al zouden willen.’ Groningen wil graag die gesprekken voeren, maar kan daar nog niet mee beginnen, omdat de gegevens over pgb-houders ontbreken. Visscher: ‘Die krijgen we op z’n vroegst – let op – in september pas!’

Menskracht 

Volgens de Groningse wethouder is het ondoenlijk om tussen september en januari al die individuele gesprekken te voeren. Het gaat vaak per gemeente om honderden, soms duizenden gesprekken. Volgens een schatting van de gemeente Groningen zal hooguit 10 procent van haar inwoners met een pgb toestemming geven voor een goedkoper arrangement. Visscher: ‘Die gesprekken kosten gemeenten heel veel menskracht. Er zullen extra mensen ingehuurd moeten worden om al die gesprekken in die korte tijd te voeren en we weten nu al dat het financieel niet veel zal opleveren.’ Ze vraagt zich daarom af of het de moeite wel waard is. ‘Misschien moeten we hier vanaf zien. Want als mensen het recht nu eenmaal hebben, kunnen we onze tijd en ons geld wel beter besteden.’ Maar de bezuiniging kan dan niet gehaald worden.

Onmogelijk te realiseren
Van alle nieuwe taken waar de gemeente Groningen vanaf 2015 verantwoordelijk voor is, zit meer dan de helft van het geld in de pgb-budgetten. Maar soms is dat veel meer dan de helft. Zoals in bijvoorbeeld de Jeugd Awbz. Daar gaat in de provincie Groningen 62 miljoen euro in om, waarvan 58 miljoen vast zit in budgetten pgb. Als in het slechtste geval niemand van de pgb-houders toestemming geeft voor een goedkoper arrangement, zitten de gemeenten dus met een enorme bezuinigingsopgave die niet te realiseren is. ‘Dan is het onmogelijk die bezuiniging te halen’, aldus Visscher. Waar het geld dan vandaan moet komen? ‘Dat hangt van de financiële positie van gemeenten af. Misschien moet je zwembaden sluiten of bibliotheken. Je kunt ook de gemeentebelastingen verhogen, maar die mogelijkheden zijn wettelijk ook beperkt. Maar het moet uit de lengte of de breedte komen. Je zult het ergens uit de begroting moeten halen.’

Vrijwel niets
Samen met de VNG en de G32 wil Visscher proberen staatssecretaris Van Rijn op andere gedachten te brengen. In plaats van kosten te maken met gesprekken die vrijwel niets zullen opleveren, zou hij over de brug moeten komen met geld zodat het vanuit Den Haag beloofde overgangsjaar van de pgb ook door Den Haag betaald wordt. De G32 zal in de brief volgende week aandacht vragen voor de problemen. Ook wil de vereniging weten hoe Van Rijn het probleem denkt op te lossen.

Twente
De G32 baseert haar brief op een soortgelijke brief die 14 gemeenten uit Twente vorige week naar leden van de Tweede Kamer stuurden. ‘Het Rijk kan aan deze onzekerheid een eind maken door de korting niet toe te passen op de cliënten zolang die vallen onder het overgangsrecht’, schrijven de gemeenten aan de Kamer. Ook zij wijzen op de korte termijn waarop de individuele gesprekken gevoerd moeten worden.