Fout in berekening bijstand kost ministerie 12 miljoen

Bij de vaststelling van het voorlopige bijstandsbudget over 2021 heeft het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) een rekenfout gemaakt. De fout is inmiddels hersteld. Dat heeft het ministerie zo’n 12 miljoen euro gekost.

Te weinig

Bij vier gemeenten is bij de berekening van het voorlopig budget voor bijstandsuitkeringen (BUIG) uitgegaan van een onjuiste waarde van een van de verdeelkenmerken van het macrobudget; te weten werken onder niveau. Het gaat om Almelo, Dalfsen, Delft en Deventer. Daardoor hebben alle gemeenten met meer dan 15.000 inwoners een te laag voorlopig BUIG-budget over 2021 toegekend gekregen. Deze gemeenten krijgen alsnog extra budget. Almelo, Dalfsen, Delft en Deventer hoeven niet voor de fout op te draaien. De vier gemeenten zouden er bij het herstel van de rekenfout zoveel op achteruit gaan dat het ministerie daar vanaf heeft gezien. Het herstel van de totale rekenfout kost SZW circa twaalf miljoen euro. De fout is in 2020 gemaakt.

Procedures aangepast

Inmiddels zijn de procedures aangepast zodat ‘een fout met dergelijke implicaties nauwelijks meer mogelijk is’, schrijft SZW in een toelichting op de definitieve BUIG-budgetten voor 2021 en de voorlopige budgetten voor 2022. ‘Fouten zijn echter nooit helemaal uit te sluiten.’

460 miljoen minder

Gemeenten krijgen dit jaar een krappe 460 miljoen euro minder voor bijstandsuitkeringen dan aanvankelijk berekend, zo blijkt uit het definitieve budget voor 2021. Komend jaar krijgen gemeenten 61,4 miljoen euro meer; in totaal 6,44 miljard. Zo ziet althans het voorlopige budget voor de bijstandsuitkeringen (BUIG) voor 2022 eruit, zo heeft SZW bekend gemaakt.

Daling bijstandsgerechtigden

Het definitieve budget voor 2021 is met name verlaagd omdat het Centraal Planbureau (CPB) minder werklozen verwacht dan eerder dit jaar. De verwachte toename van mensen die een beroep op de bijstand doen, is daarmee ook minder groot dan eerder gedacht. Voor 2022 wordt een stijging van het aantal werklozen verwacht van zo’n 15.000 mensen, tegen een daling van circa 44.000 mensen dit jaar. Er wordt rekening gehouden met een daling van het aantal bijstandsgerechtigden met 6.000.

Vangnet

Gemeenten met een tekort op het BUIG-budget die boven de drempel van het eigen risico uitkomt, kunnen onder bepaalde voorwaarden een beroep doen op de vangnetregeling. SZW schat in dat er over 2020 voor 2,5 miljoen euro aan vangnetuitkeringen wordt toegekend. Dat bedrag wordt betaald uit het macrobudget.

Fout septembercirculaire

Recent werd bekend dat het ministerie van Binnenlandse Zaken een rekenfout heeft gemaakt in de septembercirculaire die op Prinsjesdag is gepresenteerd. De fout is inmiddels hersteld. Het wat misgegaan bij een aantal maatstaven waarop de verdeling van het gemeentefonds wordt gebaseerd. Daardoor klopte de uitkeringsfactor niet, die weer doorwerkt in de gewichten die aan alle verdeelmaatstaven worden toegekend. Op basis van de uitkeringsfactor en de verdeelmaatstaven wordt per gemeente berekend hoeveel budget zij van vanuit het gemeentefonds krijgt. De gevolgen van de fout in de septembercirculaire in de gemeentelijke begrotingen lijken mee te vallen.