Vakbond opent meldpunt fraudeopsporing gemeenten

De vakbond FNV heeft een meldpunt geopend waar mensen kunnen controleren of ze bij het aanvragen van een uitkering door hun gemeente als mogelijke fraudeur zijn aangemerkt. Met de resultaten wil de bond mogelijk vervolgstappen nemen.

Fraudegevoelig

Gemeenten hebben jarenlang een fraudescorekaart gebruikt, zo bleek onlangs uit onderzoek door een journalistencollectief van Lighthouse Reports, Argos en NRC. Met een speciaal hiervoor ontwikkelde tool kunnen inwoners nu nagaan wat voor score ze hadden in hun gemeente. De onderzoekers constateerden dat vanaf 2004 158 gemeenten de scorekaart gebruikten om mensen te beoordelen op fraudegevoeligheid.

Verdenking

Hierdoor konden mensen die een uitkering aanvroegen al bij voorbaat een verdenking van fraude op zich geladen krijgen, op basis van in welke wijk men woonde, wat voor beroep men uitoefende of tot welke doelgroep men gerekend kon worden.

Aanmaning

Ook na een aanmaning van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten om te stoppen met de fraudescorekaart, ging een aantal gemeenten daar nog mee door. Vier gemeenten gingen, na een waarschuwing van de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) om te stoppen met de fraudescorekaart, gewoon ermee door. Ook een uitspraak van de rechter in 2020, waarbij deze de inzet van het algoritmesysteem SyRI (Systeem Risico Indicatie) door de overheid verbood, had geen effect.

Willekeurig

Maureen van der Pligt, bestuurder FNV Uitkeringsgerechtigden: ‘De fraudescorekaart is dan misschien verleden tijd, maar dit soort discriminerende algoritmes zijn nog lang niet weg uit onze maatschappij. Dat betekent dat nog steeds mensen op basis van willekeurige gegevens worden gediscrimineerd.’