EK steunt motie: bezuiniging jeugdzorg moet van tafel

De oppositie in de Eerste Kamer wil niet dat het kabinet vanaf 2025 extra gaat bezuinigen op de jeugdzorg. Premier Rutte wil van geen wijken weten. Een motie van GroenLinks-fractievoorzitter Paul Rosenmöller om de bezuiniging van tafel te halen, wordt door een meerderheid gesteund.

Botte bezuiniging

Net zoals eerder in de Tweede Kamer stond dinsdag, tijdens het debat in de Eerste Kamer over de regeringsverklaring, de structurele extra bezuiniging van een half miljard op de jeugdzorg vanaf 2025 ter discussie. Die bezuiniging is ‘bot’, ‘niet onderbouwd’, ‘ongewenst’ en ‘het lelijke eendje in het coalitieakkoord’, stelde Rosenmöller. ‘Als kwetsbare jongeren dat nodig hebben, moeten zij snel en kwalitatief goede jeugdzorg krijgen.’ Gemeenten omarmen de uitspraak van de arbitragecommissie – die kort gezegd extra geld, hervormingen en geleidelijke bezuinigingen behelst –, terwijl het kabinet de uitspraak naast zich neerlegt door extra bezuinigingen in te boeken. Dat heeft geleid tot een breuk in het overleg over het toekomstige stelsel van jeugdzorg. ‘Ik doe een dringend beroep op het kabinet: zie hier vanaf.’

Gek

Premier Rutte is dat absoluut niet van plan. ‘Het zou ook gek zijn om in een debat als dit zo’n bezuiniging in te trekken.’ Het kabinet is met gemeentekoepel VNG in gesprek over financiering van gemeenten in de volle breedte, dus niet alleen over het budget voor de jeugdzorg, aldus Rutte. ‘Ik ben ervan overtuigd dat we daarmee verder komen.’ En dat de VNG weer zal aanschuiven aan de hervormingstafel. Aan die tafel maken vijf partijen plannen voor hervorming van de jeugdzorg. Gemeentekoepel VNG neemt uit woede over de extra bezuinigingen niet meer aan dat overleg deel. Pas als de extra bezuiniging wordt geschrapt, willen gemeenten weer verder praten.

Bulldozer

GroenLinks en ook coalitiegenoot ChristenUnie geloven dan ook niet dat Rutte de gemeenten snel weer aan die hervormingstafel krijgt. ‘Het hele veld wil dat die bezuiniging van tafel gaat; niet alleen gemeenten. De jeugdzorgmedewerkers gaan zelfs staken als die bezuiniging blijft staan’, aldus Rosenmöller. Ook de ChristenUnie zit behoorlijk met die bezuiniging in de maag en wil deze op zijn minst een tijdje doorschuiven. ‘Er zit ruimte tussen de bezuiniging direct intrekken of als een bulldozer de bezuiniging doorzetten’, aldus fractievoorzitter Tineke Huizinga-Heringa. ‘U (Rutte, red) komt niet met een intelligente oplossing, want de gesprekspartner (VNG, red) wil niet aan tafel zolang die bezuiniging blijft staan.’ De starre houding van Rutte, die ‘geen centimeter wil afwijken wat in het coalitieakkoord is afgesproken’, aldus Huizinga-Heringa, stelt haar teleur. ‘Kabinet en gemeenten hebben een groot conflict.’

Geen oplossing

De overige drie coalitiepartijen – VVD, CDA en D66 – houden vast aan het kabinetsplan tot bezuinigingen. De VVD stelt dat extra geld de problemen in de jeugdzorg niet oplost. Gemeenten hebben daarnaast nog niet alles uit de kast gehaald om het tij te keren. ‘Bovendien is de jeugdzorg nog lang niet zo georganiseerd als bij decentralisatie in 2015 was bedacht’, aldus VVD-fractievoorzitter Annemarie Jorritsma. Jorritsma was in die tijd voorzitter van de VNG. Er is te weinig gestandaardiseerd en van ‘een regisseur-een gezin-een plan’ is nog geen sprake, aldus Jorritsma. ‘Er moet een herstelplan komen. Als gemeenten het goed doen, is extra geld niet nodig.’ De VVD vindt dat gemeenten weer snel aan de hervormingstafel moeten deelnemen.  

De motie van GroenLinks wordt door een ruime meerderheid van de senaat gesteund. De stemming is volgende week, maar de uitslag staat al vast.