Eenderde gemeenten komt tekort op bijstandsbudget

127 gemeenten kwamen vorig jaar niet uit met het rijksgeld voor bijstandsuitkeringen. Samen noteerden zij een tekort van 153 miljoen euro. 37 daarvan komen in aanmerking voor een vangnetuitkering, omdat het tekort meer is dan 7,5 procent. Het gros van de gemeenten (65 procent) hielden op het zogeheten BUIG-budget geld over; in totaal 203 miljoen euro.

Min 22 procent

Dat blijkt uit antwoorden van staatssecretaris Tamara van Ark (SZW) op Kamervragen van Wim Jan Renkema (GroenLinks). Oldambt heeft met 22 procent het grootste tekort van alle Nederlandse gemeenten. Een aantal gemeenten (Landsmeer, Leeuwarden, Ommen en Utrechtse Heuvelrug) hebben een tekort van 14 procent. Best, Kampen, Lopik en Zevenaar noteren een tekort van 13 procent.

Uitschieters

Een ruime meerderheid van de gemeenten hield geld over, met flinke uitschieters. Rozendaal spant de kroon met een overschot van 39 procent. Amstelveen en West-Betuwe hielden beiden 30 procent op het bijstandsbudget over en Hollands-Kroon 28 procent. Van de G4 kwamen drie gemeenten niet uit met het budget. Den Haag noteerde een tekort van 8 procent en komt als enige van de vier grote steden in aanmerking voor de vangnetregeling. Utrecht noteerde een tekort van 3 procent en Amsterdam een tekort van 1 procent. Rotterdam hield geld over: 2 procent.

Rechtszaken

Den Haag en Utrecht hebben nog steeds rechtszaken lopen tegen het ministerie. De Centrale Raad van Beroep (CRvB) had in juli vorig jaar de staatssecretaris opgedragen voor beide gemeenten, als ook voor Amersfoort en Den Bosch, een nieuw besluit te nemen over het bijstandsbudget over 2015. Amersfoort en Den Bosch zijn akkoord gegaan met het nieuw vastgestelde budget. Den Haag en Utrecht niet. Die zaken liggen nu voor bij de CRvB. Den Haag is ook een van de gemeenten die al sinds 2015 elk jaar bezwaar maakt tegen het voorlopige en definitieve BUIG-budget. Dertien gemeenten hebben dit jaar bezwaar aangetekend tegen het voorlopige budget. Naast Den Haag zijn dat onder meer Asten, Dordrecht en Vlissingen.   

Effectief

Gemeenten kunnen overschotten aan andere doelen besteden. Zij hoeven de overschotten niet terug te betalen. ‘Gemeenten die in staat zijn gebleken om minder aan bijstandsuitkeringen uit te geven dan het aan hen verstrekte budget, hebben mijns inziens laten zien binnen de wettelijke randvoorwaarden effectiever te zijn in het verhogen van de uitstroom of beperken van de instroom dan de gemiddelde gemeente in Nederland’, aldus Van Ark in haar beantwoording. ‘Omgekeerd zullen gemeenten met tekorten worden gestimuleerd om de effectiviteit van beleid en uitvoering te verhogen.’

Objectief verdeelmodel

Het BUIG-budget (Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorzieningen Gemeenten) wordt voor gemeenten tot 40.000 inwoners berekend volgens een objectief verdeelmodel, waarbij onder meer wordt gekeken naar kenmerken van huishoudens en de lokale arbeidsmarktsituatie. Het budget voor kleinere gemeenten wordt (deels) bepaald op basis van de historische uitgaven in die gemeenten.

Bron: SZW