Donner dreigt trage gemeenten met sancties om re-integratie

De Tweede Kamer dringt al langer aan op meer duidelijkheid. Uit onderzoeken blijkt steeds opnieuw dat slechts een klein aantal mensen via re-integratie een baan vindt en volledig uit de uitkering komt. De Raad voor Werk en Inkomen bijvoorbeeld, schatte dat aantal eind vorig jaar op 6 procent.

Dat is weinig, maar gemeenten stellen daar tegenover dat ook gekeken moet worden naar de ontwikkeling die mensen hebben doorgemaakt. De re-integratie voor die anderen is niet nutteloos geweest, want zij zijn vaak gedeeltelijk aan het werk, ze doen vrijwilligerswerk of krijgen een opleiding. Om een beter beeld te krijgen is vorig jaar afgesproken dat gemeenten tellen hoeveel mensen in een traject zitten dat gericht is op werk, en hoeveel in een traject waar ‘de afstand tot werk’ wordt verkleind.

Het afgelopen jaar hadden gemeenten die informatie moeten aanleveren, maar dat is weinig gebeurd en - als het wel gebeurde - vaak onvolledig. Nu vreest Donner dat hij de Tweede Kamer niet, zoals afgesproken, kan bijpraten. In een gesprek heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) beterschap beloofd.

Zo wordt gekeken of in de toekomst de zogenaamde participatieladder gebruikt kan worden om de minister van informatie te voorzien. Dat is een administratieve indeling van gemeenten om het niveau van iemand met een bijstandsuitkering te volgen. Hoe hoger op de ladder, hoe dichter bij een baan en uit de uitkering. Zo’n 80 procent van de bijstandsgerechtigden wordt nu al aan de hand van de ladder ingedeeld.

Straf

Maar dat gaat Donner allemaal niet snel genoeg. Hij kondigt andere, strenge maatregelen aan. Met het Centraal Bureau voor Statistiek heeft hij afgesproken dat het CBS aan het ministerie doorgeeft welke gemeenten de informatie te laat of verkeerd aanleveren. Donner bereidt ook een wetsvoorstel voor waarmee hij die gemeenten vanaf januari financieel kan straffen. Het ministerie moet het maandelijkse voorschot op het participatiebudget, waaruit ook de re-integratie wordt betaald, kunnen opschorten, zolang een gemeente zich niet aan de regels houdt.

De VNG zegt in een reactie ‘niet zo blij’ te zijn met de dreiging met sancties, zegt een woordvoerder. Dat niet alle leden aan de informatieplicht hebben voldaan, komt waarschijnlijk omdat ze al heel veel andere zaken moeten aanleveren. ‘De verantwoordingslast is nog steeds heel hoog. Gemeenten moeten ongelooflijk veel informatie aanleveren en dat kost heel veel tijd. Maar er is een verplichting, dus ze moeten het wel doen’, aldus de woordvoerder.