Divosa: magere BUIG-jaren mogelijk voorbij

Een meerderheid van de gemeenten die meedoet aan de Divosa Benchmark heeft over 2018 een overschot op de bijstandsbudgetten, concludeert Divosa op basis van voorlopige cijfers. Daarmee zou er een trendbreuk plaatsvinden. Sinds 2009 heeft minstens de helft van de gemeenten een bijstandstekort.

Instroom statushouders verwerkt

Dat gemeenten in 2018 beter uit lijken te komen met de BUIG-budgetten ligt volgens Divosa aan het feit dat de rijksoverheid sinds 2018 de verwachte instroom van statushouders direct in de budgetten verwerkt. Daarnaast werd de uitstroom van statushouders niet direct afgeroomd. Het macrobudget voor alle gemeenten bij elkaar viel daardoor hoger uit. Het ministerie van SZW gaat uit van 80 miljoen. Voor 2018 moesten gemeenten de extra bijstandsuitgaven die voortkwamen uit de instroom van vluchtelingen voorschieten. De definitieve cijfers over 2018 worden in april verwacht.

Toereikendheid

Divosa-onderzoeker Marije van Dodeweerd houdt een paar slagen om de arm. ‘Het gaat om de gegevens die 208 gemeenten hebben aangeleverd voor de benchmark’, legt Van Dodeweerd uit. ‘Het is maar de vraag hoe representatief die zijn voor de rest. Daarnaast zeggen die cijfers nog niet veel over te toereikendheid van het gehele budget.’ Ook is het volgens Van Dodeweerd nog wachten tot april, als de cijfers die alle gemeenten bij het ministerie van SZW aanleveren beschikbaar komen. Een compleet en definitief beeld van de bijstandsbudgetten per gemeente en het macrobudget over 2018 is pas mogelijk in september.

Tekort voor 4 van de 5 gemeenten

Het tekort op het totale bijstandsbudget van gemeenten over 2017 bedroeg maar liefst 276 miljoen euro. Zo’n vier van de vijf gemeenten (voornamelijk met 100.000 inwoners of meer) had dat jaar met een bijstandstekort te maken. Daardoor kregen 207 gemeenten een vangnetuitkering van in totaal 108 miljoen euro. In 2016 was het tekort 277 miljoen euro en deden 213 gemeenten voor 138 miljoen euro een beroep op de vangnetuitkering.  Wat gemeenten aan vangnetuitkering krijgen, wordt twee jaar na dato weer ingehouden op het macrobudget.