Niet aso-wonen maar anders wonen

Afgelopen tijd heeft Binnenlands Bestuur aandacht besteed aan ‘asowoningen’ als plek voor ‘overlastgevers’ en ‘bron van onrust’. “Als (ongewilde) paddenstoelen schieten ze uit de grond: ‘asowoningen’. Steeds meer gemeenten kiezen ervoor om overlastgevers zo ver mogelijk weg van de ‘gewone’ burger te huisvesten”, zo luidt de intro-tekst van het eerste artikel. De toon is gezet.

Mensen zijn gereduceerd tot een categorie – overlastgever – en het is daarmee direct invoelbaar dat ‘gewone’ mensen deze categorie niet in de directe leefomgeving willen. Een gemeenteraad die dwars ligt, gehoorgevend aan de onrust, maakt de negatieve cirkel compleet.

Ik heb geen idee met welke bedoeling Binnenlands Bestuur deze artikelenserie is gestart. Het tweede artikel over een ‘naald in een hooiberg’ is een opsomming van initiatieven die stranden in weerstand. Wat moet ik als betrokken lezer, werkzaam binnen het sociale domein, met deze informatie? Achterover leunen, omdat het toch allemaal onbegonnen werk is? Een artikel vanuit een ander perspectief zou waardevol zijn.

Laten we beginnen vanuit het rechtenperspectief: het recht op huisvesting dat voor elk mens geldt. Vervolgens is het interessant stil te staan bij opgedane ervaringen in de afgelopen jaren met de zogenoemde Skaeve Huse (de juiste naam voor deze ‘asowoningen’), bijvoorbeeld in Rotterdam. De gemeente laat via hun website weten dat er geen overlast in de omgeving wordt veroorzaakt. Het vragen- en klachtennummer dat 24 uur per dag bereikbaar is, wordt bijna nooit gebeld.

Voor leden van Valente die maatschappelijke opvang en beschermd wonen bieden is dit geen nieuws. Overlast  voorkomen en bestrijden doe je het best door mensen een woonplek te bieden. ‘Overlastgevers’ blijken mensen te zijn, met behoefte aan een eigen plek waar ze tot rust kunnen komen en begeleiding kunnen ontvangen om het leven weer op de rit te krijgen, vaak na tal van ontwrichtende levenservaringen.

De Tussenvoorziening is een van de organisaties met ruime ervaring met Skaeve Huse. Op het terrein is overdag een beheerder van De Tussenvoorziening aanwezig in een beheerderswoning. De beheerder zorgt dat bewoners zich houden aan leefregels om een goede buur te zijn. Alles wat volgens de wet niet mag, mag ook niet op het terrein van de Skaeve Huse. De beheerder is er voor hulp en advies. En ook gewoon voor een praatje. Hoezo asociaal?

Laat Binnenlands Bestuur een middel zijn om negatieve beeldvorming en stigma te doorbreken. Woorden doen daarin veel. Laten we een streep zetten door het woord ‘asowonen’. Passend wonen, begeleid wonen, beschut wonen, Skaeve Huse: deze woorden doen recht aan mensen die simpelweg ook recht hebben op een woonplek. En als er overlast is, dan gaat het over mensen die overlast geven of overlast ervaren. We zetten een streep door stigmatiserende termen als ‘overlastgevers’.

‘Hier kan ik me weer thuis voelen’, zei iemand die na een stormachtig leven een thuis vond op een terrein van Skaeve Huse. Met een huis ben je weer iemand. Daar doen we het voor, en als het nodig is, tegendraads en tegen de stroom van negatieve beeldvorming en weerstand in.

Esmé Wiegman-van Meppelen Scheppink, Directeur Valente