De Krom

Op dit moment wordt er aan 1,2 miljoen mensen een uitkering verstrekt van bijstand, Wajong tot WAO. Tegelijkertijd staan er 135.000 vacatures open. Met de vergrijzing komen er veel meer banen aan, vooral in de zorg. In 2040 kan dit leiden tot een tekort aan arbeidskrachten van een kleine miljoen werknemers.

De Krom wil mensen met een uitkering activeren met zijn nieuwe Wet werken naar vermogen.  Thuis zitten is voor mensen die geheel of gedeeltelijk kunnen werken geen optie meer.  De staatssecretaris verwacht alleen al 150.000 tot 200.000 mensen geheel of gedeeltelijk uit de bijstand te kunnen  halen van de 355.000 die nu een bijstandsuitkering ontvangen.

Het is een loffelijk streven en dat initiatief had al veel eerder genomen moeten worden. Natuurlijk vinden de oppositiepartijen de plannen van De Krom niet realistisch. Zij komen met teksten als: “Mensen moeten wel geschikt zijn voor een baan” en “er wordt nu onterecht de indruk gewekt dat mensen in de bijstand hun kont tegen de krib gooien.” Het is allemaal holle retoriek van linkse partijen die hun achterbannen tevreden proberen te stellen met een sociaal stelsel dat mensen eerder uitnodigt om een uitkering aan te vragen dan te gaan werken.

Elke keer weer blijken gerichte campagnes om mensen met een uitkering met enige dwang naar werk te geleiden succesvol te zijn. Rotterdam is begonnen met de campagne Match & Work. Mensen met een bijstandsuitkering krijgen een uitnodiging om bijeenkomsten bij te wonen waar een ieder aan een vacature wordt gekoppeld en waarop gesolliciteerd moet worden. Weigeren of de zaak in het honderd laten lopen, kost iemand al gauw dertig procent van zijn uitkering. De ervaring leert dat een initiatief als in Rotterdamse al snel succesvol zal zijn.

Maar De Krom kan nog zoveel druk zetten op de overgang van uitkering naar werk, het blijft onvoldoende. Mensen met een uitkering hebben namelijk zoveel rechten op zorgtoeslagen, huursubsidie, gemeentelijke kortingen en extraatjes dat hun inkomen veel hoger is dan een bijstandsuitkering. Sommigen gemeenten hebben een toeslagensysteem waardoor de uitkering niet op 100% uitkomt maar zelfs op 140%. Het is goed dat het kabinet dit wil normeren op 110%, maar daar zijn we er nog niet mee.

Want aan de andere kant wordt iemand die gaat werken en de uitkering verlaat gestraft. Zo iemand verliest al gauw recht op zorgtoeslagen, huursubsidie, gemeentelijke kortingen en toeslagen. Per saldo is de werkende vaak financieel slechter af, dan iemand met een uitkering. Het wordt dus tijd om de belastingdruk voor de laagste inkomens sterk te verlagen waardoor zij netto meer overhouden dan een uitkering. Zodat werken ook echt wordt beloond.

Erik van Zwam