Het duivelse detail van de dossiers

De afgelopen weken was er veel te doen over de voortgang van de transitie jeugdzorg en dat zal nog wel even zo blijven. In alle discussies over de risico’s van de transitie blijft één vraag ten onrechte onderbelicht. Hoe moet het met de dossiers? Als dat niet snel verandert, dan loopt de transitie grote kans om te struikelen op dit duivelse detail.

De toekomstplannen zien er prachtig uit. In het verlengde van het principe 1 gezin, 1 plan, 1 medewerker moet er ook 1 digitaal gezinsdossier komen dat de samenwerking met het gezin en tussen betrokken professionals zeker zal verbeteren. Waar mogelijk zal het gezin zelfs eigenaar worden van (delen van) dat dossier. De kans dat het digitale gezinsdossier er tijdig voor de transitiedatum van 1-1-2015  zal zijn is echter nihil. In VNG/KING verband wordt er hard gewerkt aan een visie op de ICT voorziening van het sociaal domein als geheel. Op allerlei plekken in het land zijn ook afzonderlijke gemeenten druk bezig met visievorming. Dat is op zich een goede zaak, al is het nog de vraag of dit snel landelijk tot eenduidigheid leidt. Zeker is in ieder geval dat deze trajecten te laat zijn gestart om tijdig tot een nieuw werkend digitaal dossier te leiden ter ondersteuning van de zogenaamde keukentafelgesprekken.

De huidige ICT systemen van jeugdzorgorganisaties zijn vaak zwaar verouderd en in ieder geval niet gezinsgericht opgebouwd. Ze zijn destijds vooral gebouwd met een focus op het voldoen aan financiering- en verantwoordingseisen en niet ter ondersteuning van samenwerkende professionals. Een doemscenario van eind 2014 rondrijdende busjes vol met honderdduizenden dikke papieren kinddossiers voor ruim 400 gemeenten rijst op. Het alternatief van een eenmalige ad hoc digitale inhaalslag zal miljoenen euro’s gaan kosten en ook nog eens geen duurzame oplossing bieden.

Als voor een zorgvuldige dossieroverdracht niet snel een oplossing wordt gevonden zal dat een show stopper blijken te zijn voor de transitie van de jeugdzorg per 1-1-2015, ook als kabinet en gemeenten er voor de rest in slagen om aan alle randvoorwaarden voor een zorgvuldige transitie te voldoen. De duivel schuilt derhalve in het detail van de dossiers. Een mogelijk lichtpuntje wordt gevormd door de vergevorderde plannen van de Bureaus Jeugdzorg om hun zwaar verouderde ICT systemen te vervangen door een nieuwe gezinsgerichte geautomatiseerde informatievoorziening. Het gaat hier weliswaar over de zwaarste doelgroep, maar waarom zou dit systeem niet mede te gebruiken zijn voor gezinnen met lichtere problematiek en gezinnen zonder kinderen? Als de ministeries van VWS en VenJ, het IPO en het VNG de schouders er gezamenlijk onder zetten om samen met de BJZ’s van dit ICT project een succes te maken dan is het wellicht nog niet te laat, omdat vanaf juni 2013  begonnen kan worden met de bouw.

Erik Gerritsen 

Meer columns van Erik Gerritsen leest u hier.