Wie het weet ...

De discussie over adequate financiering speelt al enige jaren en het onderzoek van de Algemene Rekenkamer is de vierde in een reeks onafhankelijke onderzoeken. Steeds toonde deze onafhankelijke onderzoeken volgens de BJZ’s en het IPO aan dat sprake was van stevig tekortschietende financiering. Steeds vond de staatssecretaris de resultaten onvoldoende helder en kondigde hij nader onderzoek aan.

Ik ga er van uit dat het onderzoek van de Algemene Rekenkamer de resultaten van eerdere onafhankelijke onderzoeken zal bevestigen. Ik baseer me daarbij onder meer op de uitkomsten van een in opdracht van staatssecretaris Teeven onlangs nog verricht onderzoek door Ernst & Young naar de situatie bij mijn Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam. Dat was voor de staatssecretaris en voor portefeuillehouder jeugdzorg Asscher van de stadsregio Amsterdam in ieder geval aanleiding om financieel bij te springen om de acute problemen in 2011 op te lossen. Dat zouden ze niet hebben gedaan als was gebleken dat de financiële problemen te wijten zouden zijn geweest aan slecht management.

Ik ben dus hoopvol gestemd dat staatssecretaris Teeven na vier onafhankelijke onderzoeken zijn verantwoordelijkheid zal nemen voor de meest kwetsbare kinderen in de knel. Tegelijkertijd ben ik er nog niet helemaal gerust op. De eerdere rapporten konden de staatssecretaris niet vermurwen en waarom zou het vierde rapport dit nu wel doen? En vooralsnog heeft de staatssecretaris alleen een korting van 5% doorgevoerd in de begroting 2012 die volstrekt haaks staat om de noodzaak om de financiering met circa 8% op te hogen. Hoe die twee zaken met elkaar te rijmen zijn is voor mij een raadsel.

Wat voor mij nog veel meer een raadsel is, is hoe het mogelijk is dat de politiek tot nu toe geen consequenties heeft willen verbinden aan de overweldigende bewijsvoering dat het met de huidige financiering niet mogelijk is om de afgesproken “caseload” van 1 op 15 te handhaven, te werken conform de afgesproken kwaliteitseisen en te werken zonder wachtlijsten. Terwijl ook wetenschappelijk is aangetoond dat het verlagen van de kwaliteitseisen (waaronder werken met een hogere “caseload) leidt tot kostenstijging vanwege meer en langere ondertoezichtstellingen.

Voeg daarbij het gegeven dat de financiering van het “casemanagement” door de BJZ’s in het vrijwillig gedwongen kader vanuit VWS zo mager is dat voor een even zware doelgroep (het enige verschil is dat ouders onder drang nog meewerken zonder OTS) moeten werken met een caseload die vele malen hoger is dan 1 op 15 en mijn verbazing is compleet. De magere financiering vanuit VWS leidt immers tot een opwerkfabriek voor onnodige ondertoezichtstellingen en jeugdreclasseringsmaatregelen. Uit een in de zomer van 2011 opgestelde maatschappelijke businesscase blijkt dat een investering in gezinsmanagement bij BJAA met betrekking tot zowel het vrijwillige als gedwongen kader grote besparingen kunnen worden gerealiseerd door minder en kortere ondertoezichtstellingen en een verminderd beroep op dure jeugdzorg.

Staatssecretaris Teeven gaat de discussie over tekortschietende financiering tenminste nog aan. Staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten zwijgt en vergroot daarmee nog eens de financiële druk op de begroting van haar collega. De Tweede Kamer heeft dit tot nu toe allemaal laten passeren. De vraag die mij al een tijd bezighoudt is hoe dit allemaal kan gebeuren? Hoe kant het dat de objectieve feiten niet voor zich spreken als het om de meest kwetsbare burgers van ons land gaat?

De BJZ’s beroepen zich niet op subjectieve gegevens maar op onafhankelijke rapporten die nota bene in opdracht van politieke opdrachtgevers zijn verricht. Geanonimiseerde casussen van de schrijnende situaties die de tekortschietende financiering oplevert voor in hun veilige ontwikkeling bedreigde kinderen hebben de politiek tot nu toe niet op andere gedachten kunnen brengen. Moet het dan eerst weer een paar keer goed mis gaan alvorens de politiek tot actie overgaat? Hoe valt het collectief wegkijken te verklaren? Waarom is de politieke lobby tot op heden zonder resultaat gebleven? Wat hadden de BJZ’s anders moeten doen dan het voeren van het debat op basis van onafhankelijke onderzoeken?

Het zijn vragen waar ik mee blijf zitten, maar wellicht dat iemand nog tips heeft hoe de lobby effectiever kan worden gevoerd op weg naar het slotakkoord in de Tweede Kamer in december. Wie het weet mag het zeggen.