De geschiedenis herhaalt zich

Migratievraagstuk in perspectief

De vrouw denkt: dat is een mooi boek, ik zou dat moeten lezen, maar het zou nog beter zijn als mijn man het leest. De man denkt na het lezen van de recensie: dat is een slecht boek, ik ga dat niet lezen, maar het zou nog slechter zijn als mijn vrouw dit leest. Hoewel beiden vinden dat het de voorkeur heeft dat de man in plaats van de vrouw het boek leest, is het toch waarschijnlijk dat de vrouw het daadwerkelijk gaat lezen.

Dat gevoel bekroop mij bij het lezen van dit aangrijpende boek van Linda Polman over het vluchtelingen- en migrantenvraagstuk. Polman plaatst het probleem in een historisch perspectief. Vlak voor de Tweede Wereldoorlog wilde geen enkel land de uit Duitsland vluchtende joden opvangen. De drogredeneringen die toen werden gebruikt om Joden buiten de deur te houden, worden nu nog steeds gebruikt om vluchtelingen tegen te houden. Het gaat om argumenten als ‘dat is voor hun eigen bestwil’, ‘we zitten vol’, ‘we moeten onze belangrijke handelspartners niet ontrieven’, ‘er zitten mogelijk Trojaanse paarden tussen’, ‘een al te aantrekkelijk asielbeid heeft een aanzuigeffect’, en ‘we moeten binnenlandse tegenstellingen voorkomen’.

Polman bespreekt ook de gruwelijke gevolgen van het ontbreken van een coherent vluchtingenbeleid en de belachelijke onderhandelingen tijdens de totstandkoming van internationale vluchtelingenverdragen. Ze verhaalt over het afkopen van het probleem en het tot veilig bestempelen van opvanglanden die niet veilig zijn voor vluchtelingen. Ze geeft citaten van cynische politici die het niet willen weten en alle morele en humanitaire waarden opzij zetten om vluchtelingen te kunnen blijven weren.

Als politicus zie je jezelf liever niet geciteerd in dit boek. Het gaat dan niet eens om Wilders of Baudet, maar om Juncker, Rutte en Timmermans met elk een upgrote lading boter op hun hoofd. Ik zou wensen dat onze staatssecretaris van asiel en migratie dit boek leest, of de burgemeesters van gemeenten met een azc, en liever nog de mensen die zich daar met hand en tand tegen verzetten. Helaas worden zulke informatieve boeken vaak alleen gelezen door de mensen voor wie ze het minst zijn bedoeld.

Citaat uit het boek: ‘Europa heeft een beleid ontwikkeld dat impliciet of expliciet de dood accepteert als een effectief anti-migratie-instrument’

Niemand wil ze hebben: Europa en zijn vluchtelingen door Linda Polman; Uitg. Jurgen Maas, Amsterdam 2019, 279 pagina’s, 22,50 euro