Een gevaarlijk burgerinitatief

Tijdje terug was ik op het participatiedebat van het ministerie van BZK en MOVISIE. Interessante bijeenkomst, boeiende discussies, leuke mensen en lekkere hapjes en wijn na afloop. Zeer geslaagd dus.

Een van de vragen die op tafel lag was: hoe stimuleren we actief burgerschap? Een welbespraakt deel van de aanwezigen vond dat beroepskrachten en de overheid burgers verhinderen om actief te worden in hun buurt of gemeente. Als beroepskrachten, ambtenaren en politici die burger nu maar eens met rust lieten, zou er iets moois opbloeien.

Zo halverwege het debat dwaalden mijn gedachten af naar Alexis de Tocqueville en speeltuinen. De Tocqueville, een Franse aristocraat, reisde rond de jaren dertig van de negentiende eeuw door de Verenigde Staten en schreef daar een prachtig boek over. Hij was onder de indruk van de jonge democratie, maar over de spanning tussen democratisch individualisme en vrijheid en gelijkheid deed hij een akelige voorspelling: mild despotisme. In ruil voor een veilig en goed verzorgd bestaan levert de burger zijn individuele vrijheid en verantwoordelijkheid in en krijgt hiervoor een niet tiranniek, maar juist goedwillend, verzorgend, bevoogdend en overal aanwezig overheidsapparaat voor terug.

Wat heeft dat met speeltuinen te maken? Nou, alles. Ik heb ooit een paar jaar met veel plezier voor een gemeente gewerkt. Een van de eerste dingen die ik in opdracht van de wethouder moest doen was het sluiten van een speeltuin die op eigen initiatief door buurtbewoners was gebouwd. Een treffend voorbeeld dus van perverse ambtenaren en politici die een mooi burgerinitiatief om zeep helpen. Maar zo eenvoudig was het niet. Want stel kleine Jan lazert uit een niet gereglementeerd speeltoestel? Mijn wethouder voorzag een bloed ruikende pers, een woedende gemeenteraad, juridische claims van boze ouders, controle van alle speeltuinen en het opstellen van nieuwe regels die superveilige wipkippen garanderen.

De speeltuin is uiteindelijk gesloten. Wie was daar nu verantwoordelijk voor?

Wouter Rust
MOVISIE

Wouter Rust

Wouter Rust is manager Vrijwillige Inzet/Hulpverlening en Activering bij MOVISIE. Eerder was hij onder meer werkzaam voor de gemeente Utrecht.

Bekijk alles van Wouter Rust

Reacties: 4

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

e.verhaar

De 'professionalisering' van overheidsinstanties in de verzorgingsstaat leidt ertoe dat er overmatig veel aandacht is voor 'professionals' en burgers niet meer zo veel in de melk te brokkelen hebben. Ik vraag me af of dat tot 'mild despotisme' beperkt blijft. Kijk maar eens naar de tientallen heftige reacties op Jeugdzorgbaas Erik Gerritsen die niet mild despotisch zou zijn maar gewoon despotisch. Kennelijk is er toch meer aan de hand dan Alexis de Tocqueville destijds dacht.

Saskia / Procesmanager

Er is eens een goede nota geschreven met als titel: "Liever levensgevaarlijk spelen, dan je dood vervelen". Uiteraard moeten speeltoestellen voldoen aan het attractie besluit! Maar verder ligt daar nog een wereld tussen. En die komt in dit stuk niet tot uiting. Wil je ontwikkeling stimuleren, dan is omgaan met gevaar een heel belangrijke. Zodra je dat overneemt, dan ontneem je de ander de kans om daar zelf een weg in te vinden. Oftewel wijzer te worden.

Henk Bleyendaal / Stafmedewerker

U had zich vooraf kunnen verdiepen in de materie en wellicht kunnen constateren dat er niet veel aan de hand was. De speeltoestellen hadden alsnog gecertificeerd kunnen worden (soms met kleine aanpassingen) zodat ze veilig waren in gebruik. Waar dit niet mogelijk was geweest had de gemeente, ter stimulering van het burgerinitiatief, de buurtbewoners enkele gecertificeerde speeltoestellen kunnen schenken. Daarmee blijft de speelvoorziening in stand, is het draagvlak bij de buurt voor handhaving groot en kunnen de kinderen blijven spelen. Uiteindeijk is de wethouder verantwoordelijk voor deze overhaaste actie. En de gemeenteraad heeft in die periode liggen slapen, anders hadden er enkele kritische vragen gesteld kunnen worden aan de desbetreffende wethouder.
Graag verwijs ik naar de website allesoverspelen.nl waarin de verantwoordelijkheden en aansprakelijkheden staan uitgelegd.
Groet
Henk Bleyendaal

Nico de Boer / zeker

Je hebt wel een punt: de opgeschroefde regels van Europa, AWBZ en andere hoeken zijn op zijn minst moeilijker houdbaar als burgers meer zelf gaan doen. Ik moet er niet aan denken dat ik eet in een niet HACCP-gecertificeerd restaurant, maar kook met het grootste gemak voor 10 of meer mensen zonder dat daar de VWA aan te pas komt. Het risico is voor mijn gasten. Sterker nog: ik heb geen duidelijk met groene lichtjes aangegeven nooduitgang. Onlangs zei wethouder Jaap Verkroost van Stichtse Vecht in dit verband: ‘Elk kind heeft recht op een gebroken arm,’ een variant op ‘liever levensgevaarlijk spelen dan je dood vervelen.’ Misschien is dat wel een van de gaten die vallen als je de verzorgingsstaat deels afbreekt. Dat vergt een politiek bestuur dat niet bij elk incident die regels toch weer optuigt. Het worden spannende tijden. En ik hoop dat het mijn kleindochter niet overkomt.

Deel dit artikel

Wouter Rust

Lees meer

Raad Diemen stemt voor gratis condooms voor inwoners

VNG verbaasd over uitspraken e-bikes

Verder versnelt afhandeling schuldendossier met IT

Zorgen over registratie arbeidsmigranten

Oproep Consumentenbond: stop de schuldenindustrie

Raad Diemen stemt voor gratis condooms voor inwoners

VNG verbaasd over uitspraken e-bikes

Verder versnelt afhandeling schuldendossier met IT

Reacties: 4