Coronacentrum voor psychiatrische patiënten in stand-by

Onder psychiatrische patiënten en daklozen lijkt nog geen golf van coronabesmettingen te zijn aangetroffen. In Nijmegen staan de meeste bedden van een tijdelijk coronacentrum voor die doelgroep leeg. 'Maar we staan wel klaar', vertelt initiatiefnemer Elle van Kuijk.

Crisismanagement
In Nijmegen hebben zorginstellingen Pro Persona, IrisZorg en de RIBW (Regionale Instelling voor Beschermd Wonen) samen een tijdelijk coronacentrum geopend voor besmette psychiatrische patiënten, verslaafden, daklozen en mensen die beschermd wonen. In korte tijd is een pand van het Radboud ziekenhuis ingericht met bijna vijftig bedden. Daarvan zijn er nu twee bezet. In totaal zijn er achttien cliënten opgenomen geweest. 'Daar moeten we alleen maar blij mee zijn', zegt Elle van Kuijk van ggz-instelling Pro Persona. Van Kuijk, aangesteld als tijdelijk crisismanager, heeft het project vanaf het begin begeleid. 'Dit is ook crisismanagement: dat je voorbereid bent op wat er gaat komen. Als er toch besmettingen komen, dan staan we klaar.' Omdat er bedden vrij zijn, is het werkgebied van het coronacentrum vergroot. Cliënten uit de hele regio zijn welkom.

Kwetsbaar
Branchevereniging Valente is ook blij dat een golf van besmettingen onder daklozen en psychiatrische patiënten voorlopig uitblijft. 'Want als er een kwetsbare groep is, is het deze groep wel', aldus Esmé Wiegman, directeur van Valente. Daklozen hebben vaker onderliggende gezondheidsproblemen die coronasymptomen kunnen verergeren. De levensverwachting van daklozen in Engeland is bijvoorbeeld slechts 44 jaar - de helft van het landelijke gemiddelde - meldde The Economist onlangs. Bovendien kunnen daklozen niet in thuisisolatie op het moment dat ze besmet zijn, waardoor ze niet alleen voor zichzelf maar ook voor de rest van de samenleving een gevaar vormen.

Preventie
Wiegman (van Valente) en Van Kuijk (van Pro Persona) hebben geen sluitende verklaring voor het feit dat opvangcentra voor daklozen en verslaafden nog geen besmettingshaarden zijn geworden, in tegenstellingen tot sommige verpleeghuizen. Het zou een gevolg van goed preventiebeleid kunnen zijn, suggereert Van Kuijk: ‘Vanaf dag één zijn ze binnen IrisZorg gaan verdunnen: iedereen zoveel mogelijk een eigen plek en anders ruime afstand tussen elkaar.’ Maar het is nog te vroeg om de voorzieningen definitief af te schalen, daarvoor is de situatie te onvoorspelbaar.

Doorgewerkt
Het coronacentrum in Nijmegen werd in slechts een week uit de grond gestampt: met 'Wuhan-achtige snelheid', aldus woordvoerder Ronald Florisson van Pro Persona. De maandag na de aankondiging van de eerste grote coronamaatregelen nam IrisZorg al contact op met Pro Persona. Woensdag begon de inrichting van het toen nog lege pand van het Radboud ziekenhuis en een week later, op 24 maart, was de tijdelijke opvanglocatie klaar voor gebruik. Veel inzet en creativiteit was nodig om de inrichting en rekrutering en training van personeel rond te krijgen, vertelt crisismanager Van Kuijk: 'Je kan het zo gek niet bedenken, alles moest geregeld worden. We hebben 's avonds en in het weekend ook doorgewerkt. Het was een hele energieke week.'

Beweging
Van Kuijk: 'Wat dit project uniek maakt, is de samenwerking tussen de verschillende instellingen. Dat zo'n samenwerking in zo'n tempo van de grond is gekomen, dat betekent dat het dus kán, dat je dingen snel voor elkaar krijgt.' Het Nijmeegse coronacentrum is vooral vanuit zorginstellingen opgezet, maar hetzelfde geldt voor gemeenten, ziet directeur Esmé Wiegman van Valente: 'Het algemene beeld is dat gemeenten heel sterk in beweging zijn gekomen. Het is dan ook echt een gezamenlijk probleem dat je alleen maar gezamenlijk kan oplossen.'

Isolatie
De richtlijnen vanuit het ministerie VWS bepalen dat daklozen tijdens de coronacrisis een slaapplek moeten hebben die bovendien toegankelijk is met inachtneming van anderhalve meter afstand. Daklozen mogen overdag wel de straat op, maar moeten toegang hebben tot een geïsoleerde ruimte zodra ze corona-symptomen vertonen. Veel gemeenten zijn op zoek gegaan naar extra opvangruimte, onder andere in hotels en hostels die nu toch leegstaan. Naast de regio Nijmegen werden onder meer in de regio’s Twente, Utrecht en Eindhoven quarantaine-locaties ingericht. De gemeente Den Haag is nog bezig met het opzetten van een corona-zorglocatie op het parkeerterrein van het thuisstadion van ADO Den Haag.