Cito ellende

Zo ook de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, mevrouw Marja van Bijsterveldt-Vliegenthart. Nu ik haar brief over de verplichte invoering van de Citotoets op lagere scholen heb gelezen, blijkt ook wel dat daadkracht een zekere vorm van onbesuisdheid kan meebrengen.

Ze verrast de lezer met allemaal concrete maatregelen. Ten eerste de Cito eindtoets voor de basisschool: die wordt verplicht. Ten tweede: hij wordt naar het eind van het schooljaar verschoven. Ten derde er komt een verplicht leerling- en onderwijsvolgsysteem. Ten vierde vóór de zomer ligt er een actieplan: ‘Basis voor presteren’.

En dan heb ik pas de eerste twee bladzijdes van de brief gelezen. Ik sluit mijn ogen, neem een teug adem en lees verder. Gelukkig. Niet nog meer maatregelen, maar een soort uitleg waarom deze maatregelen genomen moeten worden. Eerst een toelichting waarom die eindtoets er is: ‘een eindtoets is een goed middel om ieder kind een goede plek te geven in het voortgezet onderwijs’. Geruststellend schrijft de minister ‘het staat buiten kijf dat de eindtoets géén examen is’.

Dat mag dan voor de minister buiten kijf staan, al die overambitieuze ouders in Nederland die menen dat hun nageslacht geniaal, of minstens hoogbegaafd is, denken daar heel anders over. Dus de stress, het ouderlijk gedwing en de wanhopige kinderen die ‘te laag’ scoren, zullen blijven bestaan.

Op zich is het begrijpelijk de kinderen in groep acht te toetsen. Maar dan: de minister wil ook een leerling- en onderwijsvolgsysteem  verplicht stellen. Sterker nog, hierbij dienen ‘uniforme toetsen’ te komen (degene die aandelen heeft in de firma Cito moet die voorlopig niet verkopen. De waarde ervan gaat de komende jaren aanzienlijk stijgen). Hiermee worden leerlingen van jaar tot jaar, gevolgd in hun ontwikkeling.

Hé, dat is toch net zoiets als die eindtoets, maar dan niet alleen in groep 8? Zowel de eindtoets als het volgsysteem blijken bij te dragen aan het ‘opbrengstgericht werken en handelen op alle niveau’s in het primair onderwijs.’ Geen flauw idee wat deze zin betekent, maar het is wel de onderbouwing om kinderen acht jaar lang te toetsen en testen. En omdat deze testen op jonge leeftijd blijkbaar niet voldoende zijn, komt daar dus die eindtoets in groep acht nog eens overheen.

Een schooldirecteur in Haarlem vindt het voorstel van de minister voor een verplichte eindtoets onzin: ‘Als je acht jaar lang leerlingen volgt en toetst, is het armoedig als je dan nog geen advies kunt geven.’ Maar ja, zijn leerlingen  doen, naast het leerling- en onderwijsvolgsysteem ook nog de ‘cito entree toets’ in groep 7  en een ‘NIO-intelligentietest’ in groep acht.

Beste lezer, haak nog niet af. Het wordt nog gekker.

Om te laten zien dat ze écht héus héél daadkrachtig is, lanceert de minister op pagina 9 van haar brief nog het idee om een begíntoets te ontwikkelen voor de basisschool. Zodat zodra de vierjarige peuter in groep één van start gaat, zijn intellectuele vermogens al gemeten zijn. Stel je voor dat niet direct al weet of je kind een sufferd of een genie is, maar dat je daar pas achter komt als hij zes of zeven is!

Het functioneren van een gemiddelde financiële afdeling van een overheidsinstelling wordt minder in de gaten gehouden dan onze kinderen op de basisschool.

Onze kinderen leren geen staartdeling meer maken op de lagere school. Die is vervangen door een systeem van een beetje schatten en gokken. Maar ze leren wel wat stress is. Als ze aan toets numero zoveel beginnen ‘om hun ontwikkeling te meten’.

Ik ben blij dat ik niet meer op de basisschool zit.

Paul Lensink