Zorgakkoord neemt zorgen niet weg

Opgetogen is de CG-Raad over de verzachting van bezuinigingen op zorg, maar zorgen over toekomstige budgetbeperking, de inkomenspositie van mensen met een beperking en beleidsvrijheid voor gemeenten zijn ook legio.

Gemengd beeld
Volgens de CG-Raad, de raad voor chronisch zieken en gehandicapten, laat het zorgakkoord en de brief Herziening Langdurige Zorg van minister Schippers en staatssecretaris Van Rijn een gemengd beeld zien. ‘Aan de ene kant is er verzachting van bezuinigingen. Dat is goed nieuws’, zegt directeur Angelique van Dam. Zeker het besluit dat een grotere groep in de instellingen mag blijven, is fijn voor verstandelijk gehandicapten. Die dreigden zelfstandig te moeten gaan wonen, terwijl dat helemaal niet kan. Ook het terugdraaien van bezuinigingen op de thuiszorg is prettig.’

Vragen onvoldoende beantwoord
Aan de andere kant moeten gemeenten straks meer cliënten bedienen met hetzelfde geld. Van Dam: ‘Vooral mensen met zware beperkingen boven het minimum dreigen moeilijker voorzieningen te krijgen. Dat is pijnlijk.’ Ook heeft de CG-Raad grote zorgen over de gevolgen voor patiënten van de decentralisaties. ‘De budgetten worden, ondanks het uitstel, toch minder. Patiëntenorganisaties en gemeenten hoopten dat hierop antwoord zou komen, maar die vragen worden onvoldoende beantwoord.’

Compensatiebeginsel Wmo moet leidend zijn
Daarnaast maakt de CG-Raad zich druk over het proces van toekenning van zorg, dat volgens staatssecretaris Van Rijn transparant moet zijn. ‘Maar dan moet hij wel duidelijker zijn hoe dit tot stand komt. Hoe kun je mensen maatwerk in zorg en ondersteuning geven?’ De CG-Raad vindt dat het compensatiebeginsel uit de Wmo leidend moet zijn voor gemeenten. ‘Dat is een duidelijk kader dat al bekend is bij gemeenten. Je weet wat je eraan hebt, namelijk dat we beperkingen in het dagelijks leven zo veel mogelijk moeten compenseren.’

Gemeenten moeten eigen verantwoordelijkheid faciliteren
Verder constateert de CG-Raad dat voortdurend wordt gehamerd op eigen verantwoordelijkheid. ‘Dan moet je ook duidelijker omschrijven wat je verwacht van gemeenten en mensen en dit niet helemaal aan de beleidsvrijheid van gemeenten overlaten.’ Meer verantwoordelijkheid nemen kan, maar dan moeten gemeenten dit ook faciliteren. ‘Dat doet je door gebouwen, openbare ruimte en vervoer toegankelijker te maken voor mensen met een beperking. Dat is nu niet vanzelfsprekend. Het is goedkoop om te zeggen dat deze mensen hun eigen verantwoordelijkheid moeten nemen, maar zij wel steeds iemand moet meenemen om een gebouw in te kunnen komen. Ook daarin moet de staatssecretaris krachtiger worden om te zorgen dat gemeenten zaken op orde krijgen.’

Zorgen over inkomenspositie
Tot slot wijst de CG-raad op de inkomenspositie van mensen met een beperking, nu zij allerlei compensatieregelingen, zoals toeslagen, zien verdwijnen. ‘Dat is voor ons een groot punt van zorg. In de brief staat dat gemeenten 700 miljoen krijgen om vrij te besteden in het sociale domein, ook voor voorzieningen. Maar mensen gaan er honderden euro’s op achteruit en hopen erop iets terug te krijgen. Het lijkt me stug dat alles naar de inkomenspositie gaat. En het compensatiebudget is al gehalveerd. We vrezen dat velen erop achteruit zullen gaan in koopkracht. Hier zal nog wel forse discussie over ontstaan, zeker als je kijkt naar de stapeling van kortingen.’ Blij is de CG-Raad wel met de verplichting voor elke gemeente om een persoonsgebonden budget aan te bieden bij individuele voorzieningen. 'In de voorwaarden voor het verstrekken van een pgb kunnen we ons vinden.'

Mezzo: geen duidelijkheid voor informele zorg
Mezzo, de landelijke vereniging voor Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg, reageerde eerder op donderdag op het zorgakkoord dat volgens hen geen duidelijkheid biedt voor informele zorg. Mezzo constateert onder meer dat op huishoudelijke verzorging minder wordt bezuinigd en de bezuiniging op de dagbesteding wordt uitgesteld naar 2015, maar ook dat deze verzachtende maatregelen ten koste gaan van het persoonsgebonden budget. ‘Gezien het toenemende beroep op de informele zorg is het belangrijk dat mantelzorgers en zorgvrijwilligers de er- en herkenning en steun krijgen die zij verdienen.’