‘Vertaal Wmo-visie naar de wijk’

We staan aan de vooravond van een nieuwe ronde Wijkaanpak. Voor een goede samenwerking in de wijk is het nodig de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en Wijkaanpak met elkaar te verbinden. Dat betogen John Beckers, Anita Keita en Eelco Visser in een essay in Binnenlands Bestuur.

Afdalen

De nieuwe Wmo-visie van onder andere VWS, VNG, ActiZ en SWN (Naar meer preventie, inclusie én samenwerking) laat goede bedoelingen zien, vinden de auteurs. Die goede bedoelingen moeten echter worden vertaald naar de leefwereld van mensen. Daarvoor is het nodig om ‘af te dalen naar de wijk’. Beckers, Keita en Visser noemen vijf stappen om de Wmo-aanpak te verbinden aan de wijkpraktijk.

Probleem

‘Kies versterking in plaats van preventie als uitgangspunt’, luidt stap één. Preventie impliceert immers een probleem dat voorkomen moet worden, en daarmee wordt de inwoner gereduceerd tot probleem, stellen de auteurs. ‘Ieder mens heeft echter problemen én mogelijkheden.’ In plaats daarvan zou de focus moeten liggen op het bijdragen aan sterke gemeenschappen.

Wijkaanpak

Stap twee: start in de wijk. De minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening heeft de wijkaanpak weer op de landelijke politieke agenda gezet, maar in de Wmo-visie ontbreekt de wijk nog. ‘Terwijl al dit moois toch in de wijken tot stand moet komen.’

Kleinschalig

Dan de derde stap: ‘werk kleinschalig, met de poten in de klei, stap voor stap, met veel geduld, het kleine waarderend. De samenhang van alle kleinschalige initiatieven zorgt voor een vruchtbare bodem. De praktijk is nu anders: er wordt veelal top-down geïnnoveerd. Innovaties reizen mee met een ingehuurde projectleider die deze vernieuwingen uitrolt in een volgende gemeente of regio.’

Aanbesteden

Ook moet er een duurzame samenwerking ontstaan tussen inwoners en parters in de wijken – dat is stap vier. Het nu nog te vaak zo dat organisaties na een aantal jaar de wijk verlaten omdat het contract afloopt. ‘Als het maatschappelijk belang leidend is, moeten we radicaal stoppen met aanbesteden en contracteren’, stellen Beckers, Keita en Visser. ‘Aanbesteden doen we ook niet in het onderwijs, noch bij huisartsen en woningbouwcorporaties; zij zijn vanzelfsprekende partners in de wijken.’

Gelijkwaardigheid

De vijfde en laatste stap: handel vanuit gelijkwaardigheid. ‘Streven naar gelijkwaardigheid is niet genoeg. We benoemen eerlijk waar die gelijkwaardigheid nu niet is, waar het schuurt en hoe we dit omkeren, vanuit welke uitgangspunten en waarden.’

Tegen de stroom

‘Samenvattend behoeft de nieuwe Wmo-visie uitwerking’, concluderen de drie auteurs. ‘Gemeenten kunnen die uitwerking ook oppakken, in hun eigen werkgebied, met inwoners en partners. Het is nog roeien tegen de stroom in, maar de gewenste richting is voelbaar en haalbaar.’

Lees het essay in Binnenlands Bestuur nr. 13.