Begeleider snapt werkzoekende niet
Werkcoaches en UWV hebben vaak geen idee hoe ze werkzoekenden moeten stimuleren. Dat blijkt uit een afstudeeronderzoek.
De ene werkzoekende gaat harder lopen van veel complimentjes, een ander als hij stevig wordt toegesproken. Maar wat werkt bij wie? Welke werkwijze wordt gekozen, hangt nu vaak af van de intuïtie van werkcoaches van gemeente en uitkeringsinstantie UWV. Die intuïtie is bepaald niet feilloos, toont onderzoek van arbeids- en organisatiepsycholoog Ralph van den Bosch aan.
Hij ondervroeg werkzoekenden in twintig gemeenten naar hun motieven en intenties, en legde dat vervolgens voor aan hun begeleiders. Die bleken vaak een verkeerd beeld te hebben van wat er met een uitkeringsgerechtigde aan de hand is, zegt Van den Bosch. ‘Dat leidt vaak tot gevoelens van machteloosheid bij de werkzoekende. En dat is niet bevorderlijk bij het zoeken naar werk.’
Diagnose
Reïntegratiemiddelen kunnen effectiever worden ingezet als begeleiders eerst hun cliënten aan een objectieve test onderwerpen, meent hij. ‘Wat een begeleider over iemand te weten komt, hangt nu erg af van diens inlevingsvermogen en de wederzijdse klik. Ik trek de vergelijking met de medische wereld: daar stel je ook eerst een diagnose, en stem je de behandeling vervolgens af op de cliënt.
Het maakt nogal wat uit of iemand veel zelfkennis heeft, of dat hij de hele wereld de schuld geeft van zijn werkloosheid behalve zichzelf. Als meteen duidelijk is hoe iemand in elkaar steekt via een test, dan kun je daar de begeleiding op afstemmen.’ Nu zijn vaak een paar gesprekken nodig voor een begeleider zicht heeft op iemands persoonlijkheid en motivatie.
De Raad voor Werk en Inkomen (RWI) becijferde in het afgelopen zomer uitgekomen advies Diagnose- instrumenten bij reïntegratie, dat de helft van de gemeenten nu niets doet aan screening van nieuwe cliënten. Dat zouden ze wel moeten doen, vindt de RWI, want dat helpt bij het gericht inzetten van reïntegratiemiddelen. De RWI-onderzoekers schatten dat ongeveer een kwart van de werkzoekenden hulp echt nodig heeft. Screening zou helpen die mensen eruit te filteren.
Correcties en aanvullingen, geplaatst in Binnenlands Bestuur 46, 13 november 2009
In het artikel ‘Begeleider snapt werkzoekende niet’ (BB44, 30 oktober, pagina 13) werd ten onrechte gerefereerd aan het UWV. Ralph van den Bosch heeft zijn onderzoek alleen bij gemeentelijke sociale diensten gedaan.
Reacties: 21
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Gebrek aan leigen levenservaring in de praktijk. Als je zelf h.e.a. hebt meegemaakt kan je je inleveren in een ander.
Bejegening, het is hoe jij bejegend wil worden, zo zal je ook anderen bejegenen.
Gebrek aan zelf reflectie.
Ik ben een vrouw van 54 jaar en heb zelf veel meegemaakt in hetleven en de maatschappij. De maatschappij ben jezelf.
Ik heb gewerkt met verschillende doelgroepen, als dak en thuislozen, verstandelijke gehandicapten, kinderen.
Getrouwd geweest met war child uit het voormalige Jappenkamp.
Uit ervaringen put men kracht om wat voor anderen te kunnen betekenen in deze verharde maatschappij.
Graag zou ik een copie ter inzage willen ontvangen.
Ralph van den Bosch heeft mij persoonlijk laten weten dat hij voor zijn onderzoek alleen contact heeft gehad met werknemers van de gemeentelijke Sociale Diensten en niet met werkcoaches van UWV.
2. Wat is het beste: eerst een standaardtest en pas daarna gesprekken, of juist andersom? Ik denk dat je beter kunt beginnen met gesprekken. Daaruit kan dan eventueel de wenselijkheid van specifieke, niet-standaard-testen volgen, in goed overleg met de cliënt. Als je meteen met een (ongetwijfeld binnen de kortste keren "verplichte" of "noodzakelijke") standaard-test begint, druk je de cliënt in de rol van een object dat bestudeerd en vervolgens bewerkt moet worden. Dan kan zo'n cliënt drie dingen doen: zich onderwerpen (zichzelf onderdrukken), rebelleren, of (als-ie bepaalde vaardigheden heeft) marchanderen en manipuleren.
In elk van die drie gevallen besteedt de cliënt zijn energie op een weinig constructieve manier. Veel betere resultaten kun je boeken als de coach in persoonlijke gesprekken het vertrouwen en het respect van de cliënt weet te winnen, en de cliënt zover krijgt dat die op een authentieke manier op zoek gaat naar goede oplossingen.
Is het mogelijk dat ik een kopie van jouw scriptie kan ontvangen of is kun jij jouw scriptie een keer hier komen toelichten? Ik hoor graag jouw reactie.
Met vriendelijke groet,
Esther Weijmans
Bedoelt zij hiermee slechts een formeel punt te scoren of wil zij wellicht ook zeggen dat zij de uitkomsten in deze context in twijfel trekt?
Hoor graag hoe ik er aan kan komen.
Zo worden bijvoorbeeld alleen al vandaag -gegeven de instroom van nieuwe klanten/werkzoekenden versus de huidige bezetting/capaciteit uit efficiencyoverwegingen- 8 werkintakes voor mij ingeroosterd...
Wellicht zou de stelling van de Ralph van den Bosch "Die intuïtie is bepaald niet feilloos" waar kunnen zijn, maar de titel van dit artikel "Begeleider snapt werkzoekende niet " vind ik nogal voorbarig!
Dit laat onverlet, dat de analyse van het onderzoek juist zou KUNNEN zijn, maar communiceer eerst even met de uitvoerders alvorens dergelijke conclusies wereldkundig te maken.
Lijkt me ietsje professioneler... Toch?
Ik vind zowel de conclusies uit het onderzoek als de reacties niet echt getuigen van vertrouwen in vermogen van klanten zelf om oplossingen te verzinnen en keuzes te maken. Het gevoel van machteloosheid bij klanten herken ik wel vanuit onze dagelijkse contacten met klanten. (Ons = welder, een onafhankelijk kenniscentrum dat onder meer via welderforum.nl mensen adviseert hoe zij meer zelf re-integratie naar hun hand kunnen zetten.) Het succes van een coach is denk ik afhankelijk van of hij zijn/haar klant wat zelfregie gunt en hem daarin faciliteert. Hoezo maakt de coach een plan? Hoezo de dokter stelt diagnose en stert behandelplan? Laat de klant daar zelf ook invloed op hebben, keuzes in maken. Nog beter: laat de klant zelf een plan maken. Stel de klant in de gelegenheid om te ondekken wat hij nodig heeft om aan de bak te komen. Goede testen kunnen daarin prima passen, maar laat de klant zelf nadenken wat de resultaten voor zijn/haar werktoekomst betekenen. Mijn overtuiging is dat als je klanten vanaf het begin zelf aan het roer laat / durft te laten zitten, de re-integratieinspanningen later minder kosten en meer opleveren.
Coaches kunnen naar mijn ervaring ook goed supervisie gebruiken: veel irritaties die cliënten bij hen oproepen worden direct teruggekaatst. Als de coach zelf op onderzoek uitgaat wordt op den duur de match veel beter. Maatschappelijk werkers en andere professionals met een agogische achtergrond, die een goede supervisie hebben gehad zullen dit herkennen. Graag verwijzing naar de auteur: ik wil het onderzoek graag bestuderen!
Ik hoop dat nu eens de ogen open gaan en er een halt wordt geroepen aan de vaak onnodige kosten voor trajecten die aan zijn gekoppeld.
Ik heb wel een verwijzing naar het RWI-advies over diagnose, dat ook wordt genoemd:
http://www.rwi.nl/CmsData/Advies%20Diagnose%20bij%20re-integratie.pdf
Ook is er een onderzoek beschikbaar dat een 14-tal ontwikkelde diagnose-instrumenten beschrijft:
http://www.rwi.nl/CmsData/Onderzoeksrapport%20Naar%20de%20methodische%20diagnose.pdf
Het langzij komen bij mensen en het zich kunnen gedragen als een verleidenskunstenaar met wie mensen hun diepere gevoelens, opvattingen, overtuigingen willen delen is een competentie die veelal in scherp contrast staat bij het realiseren van resultaten op de korte termijn. Daarnaast lopen de overtuigingen en opvattingen van de reïntegratiecoaches ver uiteen met die van de klant. Hierdoor wordt er continue gemismatched.
Wat mij betreft kan het vraagstuk alléén worden opgelost indien er een andere, intensievere, holistische diagnose ten grondslag komt te liggen aan het reïntegratieplan waarvan de klant ook zelf de realiseerbaarheid van accepteert. Om deze kunst te kunnen bedrijven is het noodzakelijk dat reïntegratiecoaches vooral personalcoaches zijn die zich richten op het ontdekken en opheffen van allerlei blokkades bij de klant. Een voorbeeld is een klant die diep in de schulden zit zal geen enkele gedragen beweging maken richting arbeid als het perspectief van het oplossen van de schuld niet aanwezig is. En hier ligt de oorzaak van het falen van de huidige reïntegratievaardigheden van de reïntegratiecoaches. Dit ligt echter niet alléén aan de vaardigheden van de reïntegratiecoaches maar ook aan de opdrachten waarmee de reïntegratiecoaches rondlopen nml. scoren op gerealiseerde werkhervattingen en niet op het duurzaamheid verbeteren van de leefomstandigheden van de klant.
Voor een adequate uitvoering van sociale zekerheid is het van belang dat betrokkenen zich serieus genomen voelen maar ook dat de ondersteuning bijdraagt aan het bevorderen van de autonomie van de 'klant'. Niet iedere begeleider is het gegeven hier op in te kunnen spelen, vaak ook vanwege persoonlijke zorg, stress, onzekerheid, onmacht en overmacht, vooral in het omgaan met weerstand en frustratie. Niet alleen deskundige, objectieve en onafhankelijke diagnose is essentieel. Veel onderzoeken bevestigen de noodzaak hiervan maar hier wordt maar nauwelijks op geanticipeerd.
De oorzaak is zeer voor de hand liggend.
Indien mensen geconfronteerd worden met zaken die zij niet kunnen beïnvloeden maar wel voor verantwoordelijk zijn (of voelen) heeft dit een zeer sterk negatief effect op hun zelfvertrouwen. De kans op effectief handelend optreden naar noodzaak en behoefte van de 'klant' neemt dan zienderogen af. Dit uit zich in de wens van consulenten zelf diagnose te stellen middels persoonlijke gesprekken.
Het is dus zaak dat wij meer inzetten op en investeren in de mentale vaardigheden van de medewerkers, zodat zij beter in staat zijn handelend op te treden, gebaseerd op zelfvertrouwen, assertiviteit en mentale weerbaarheid. Dan pas is er basis voor een meer professionelere uitvoering van ons sociaal beleid en zal er een vraag gaan ontstaan naar objectieve en onafhankelijke indicatiestelling.
Wat dus voor de 'klanten' van toepassing is is dus ook van toepassing voor alle begeleiders, coaches en conculenten!