Gemeenten moeten aan de bak met basiszorgteams

Er moeten basiszorgteams komen die in de wijken de juiste zorg verlenen, zodat onnodige doorverwijzing naar de - dure - tweedelijnszorg kan worden voorkomen. Gemeenten moeten hierin het voortouw nemen, adviseert de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg (RVZ).

Regie aan de poort

De basiszorgteams moeten bestaan uit in ieder geval huisartsen, verpleegkundigen en het maatschappelijk werk, stelt de RVZ in zijn vrijdag uitgebrachte advies ‘Regie aan de poort'. De basiszorg als verbindende schakel tussen persoon, zorg en samenleving.’ Deze teams moeten ervoor zorgen dat de werkelijke vraag achter de zorgvraag duidelijk wordt, zodat naar een structurele oplossing van de problemen kan worden gezocht en een einde komt aan de versnippering in zorgverlening.

Sociale problemen

Bij patiënten die bij de huisarts komen vanwege bijvoorbeeld chronische buikpijn, is vaak meer aan de hand. Mogelijk is sprake van eenzaamheid, opvoedproblemen, werkloosheid of een drankprobleem. Als ook naar deze sociale problemen wordt gekeken, kan de patiënt gerichter worden geholpen. ‘Op deze manier kan worden voorkomen dat mensen in een zorgtraject verdwijnen waar ze eigenlijk helemaal niet thuishoren en waardoor ze bovendien bij de huisarts uit beeld verdwijnen. Ook kan zo een einde worden gemaakt aan het rondpompen van patiënten’, stelt projectleider Willem Jan Meerding van de RVZ.

Wijkscans

Voordat wijkgerichte basiszorgteams worden geformeerd, moet eerst in kaart worden gebracht waar de grootste gezondheidsrisico’s zitten en welke dat zijn. Hiertoe moeten gegevens van huisartsen, GGD, sociale dienst, zorgverzekeraars op wijk- of postcodeniveau slim worden gecombineerd, stelt de RVZ. Ook voor deze wijkscans moet de gemeente het initiatief nemen, vindt de Raad. Als duidelijk wordt waar de grootste gezondheidsrisico’s zitten, kan vervolgens pro-actief gezondheidsbeleid worden gevoerd. De ene keer zal vooral de huisarts aan zet zijn, de andere keer de maatschappelijk werker of de sociale dienst van de gemeente.

Delen patiëntgegevens

Voor deze aanpak is een aantal belemmeringen, beseft Meerding. Zo zal het delen van privacygevoelige (patiënt)gegevens bij vooral huisartsen op bezwaren stuiten, schat hij in. Omdat de gegevens worden geanonimiseerd en vervolgens niet herleidbaar in de wijkscan worden verwerkt, moet dat bezwaar overkomelijk zijn, denkt Meerding.

Belemmerende bekostigingssystematiek

Ook de financiering zal een fikse dobber worden. De huidige bekostigingssystematiek belemmert een dergelijke integrale aanpak op wijkniveau. Geldstromen van zorgverzekeraars en gemeenten moeten worden gebundeld, adviseert de RVZ. De basiszorgteams krijgen vanuit die gebundelde financieringspot een budget, waarmee de teams de benodigde zorg en ondersteuning in hun verzorgingsgebieden kunnen bieden.

Experimenteren in proeftuinen

De RVZ stelt voor een aantal proeftuinen in te richten waarin het concept van wijkgerichte basiszorgteams kan worden uitgeprobeerd. ‘We kunnen dan zien of deze aanpak een meerwaarde heeft.’ Bij gebleken succes kan het concept over heel Nederland worden uitgerold.