Arbeidsrecht sollicitatie intern

De overheid als werkgever heeft een grote beleidsvrijheid om iemand al dan niet aan te stellen in een bepaalde functie. Het gaat er om dat de afwijzing berust op een onbevangen oordeel. De rechter toetst de beslissing waarbij een sollicitant wordt afgewezen slechts zeer terughoudend, vanuit de gedachte dat de rechter niet kan beoordelen of iemand al dan niet geschikt is.

Toch zijn er wel gevallen waarin de rechter de overheid als werkgever heeft teruggefloten. Dan gaat het er vooral om of de afwijzing goed is gemotiveerd, of dat de interne beleidsregels goed zijn gevolgd.

Het moet voor de sollicitant kenbaar zijn waarom hij is afgewezen. Zo had een beleidsmedewerker van een gemeente gesolliciteerd naar de functie van deeltijdraadsadviseur. Na een gesprek met de selectiecommissie werd hij afgewezen. Daarbij werd aangegeven dat werd getwijfeld aan het analytisch niveau en de daarmee samenhangende overtuigingskracht van de sollicitant.

De rechter vernietigde de afwijzing. Gebleken was dat de selectiecommissie zich uitsluitend had gebaseerd op het gevoerde sollicitatiegesprek. De commissieleden wisten verder niets van het functioneren van de sollicitant. Deze had nog aangegeven dat hij bereid was zich te laten testen, maar daar werd niet op ingegaan. Ook was geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid van een proefplaatsing. De werkgever moest een nieuwe beslissing nemen (TAR 2007, 63).

In een andere zaak had een ambtenaar gesolliciteerd naar een functie bij de Criminele Inlichtingen Eenheid van de belastingdienst. Hij moest hiervoor een persoonlijkheids- en intelligentietest afleggen. De resultaten van deze test waren niet voldoende. De sollicitant schakelde zelf een psychologisch adviesbureau in om een test te doen. De uitkomsten van deze test waren wel voldoende.

Bij de rechter bleek dat een commissie al eerder had vastgesteld dat de door de werkgever gebruikte test op een aantal aspecten met een onvoldoende was beoordeeld. De werkgever had die test helemaal niet mogen gebruiken. Het besluit tot afwijzing werd vernietigd (TAR 2005, 141).

Waar leidt dit nu allemaal toe? Als het afwijzingsbesluit door de rechter wordt vernietigd, zal de werkgever een nieuw besluit moeten nemen. Vaak zal de sollicitant dan alsnog worden afgewezen, maar dan met een betere motivering. Dan is de hele rechtsgang in feite voor niets geweest, omdat het resultaat uiteindelijk hetzelfde blijft.

Als de sollicitant alsnog wordt aangenomen, is het natuurlijk de vraag of dit een gelukkige start is in de nieuwe functie. Een door de rechter afgedwongen plaatsing in een andere functie zou de sollicitant kunnen blijven achtervolgen in zijn verdere loopbaan. Een pyrrusoverwinning dus.