Amsterdam snijdt radicaal in jeugdhulpaanbod

Amsterdam schrapt radicaal in het aantal jeugdhulpaanbieders. Van ruim tweehonderd moet het naar ongeveer veertig. Met als consequentie dat ongeveer duizend kinderen en jongeren vanaf volgend jaar verstoken blijven van specialistische zorg. Ook zullen de wachtlijsten eerst groeien.

Flink bezuinigen

Donderdag spreekt de Amsterdamse gemeenteraad over dit voornemen, dat wethouder Marjolein Moorman (Jeugdzorg) heeft aangekondigd. Amsterdam moet flink bezuinigen op jeugdzorg; van 340 miljoen euro in 2022 naar bijna 300 miljoen in 2026. Ze is van plan tussen 2024 en 2027 fors te snoeien in het aantal aanbieders en zoekt de bezuinigingen met name in de hoek van kleine aanbieders, waarvan contracten eind dit jaar aflopen. De overblijvende aanbieders moeten werken met een lumpsum-financiering.

Gemakkelijker sturen

Uiteindelijk moeten er ongeveer veertig aanbieders overblijven waar de gemeente zaken mee doet. Volgens Moorman niet alleen vanwege bezuinigingen, maar ook om gemakkelijker te kunnen sturen. Ze wil dat nieuw gecontracteerde zorg- en hulpaanbieders lichtere vormen van hulp aanbieden. De wethouder hoopt zo te besparen, maar ook meer greep op de jeugdzorg krijgen en vaker samenwerking afdwingen. Ook moet er meer geïnvesteerd worden in preventie. De wethouder denkt verder aan meer groepsgerichte en preventieve vormen van jeugdhulp, die zwaardere problemen kunnen voorkomen.

Moorman erkent dat wachtlijsten voor zeer specialistische hulp nog zullen groeien. ‘Circa achtduizend jeugdigen worden hiermee op jaarbasis geholpen maar er zijn lange wachtlijsten. Daar komen na de aanbesteding naar verwachting zo’n duizend jeugdigen bij.’

Kansenongelijkheid

De Amsterdamse wethouder zegt de hervorming die het college wil niet alleen als bezuiniging te zien, maar ook als middel in de strijd tegen kansenongelijkheid. Dit geldt met name in wijken waar kinderen een slechtere uitgangspositie hebben, zoals Zuidoost, Nieuw-West en Noord. ‘Door het aantal partners in de ESJH te verminderen kan de hulp zich beter focussen op de meest prangende problematieken, in de meest kwetsbare gebieden. Het instellen van een taakgerichte lumpsumfinanciering zorgt ervoor dat de uitgaven beheersbaar blijven en tegelijk geeft het de aanbieders de ruimte om hulp en preventie anders in te zetten’, schrijft de wethouder.

De geselecteerde aanbieders moeten straks in een ‘gebiedsgericht netwerk’ samenwerken. ‘Zij zullen een afgestemd hulpaanbod organiseren, gericht op de ouders en kinderen in de meest kwetsbare situatie. Aanbieders halen de expertise van elkaar erbij waar nodig en durven een stapje terug te doen waar mogelijk’, aldus de wethouder.

Minder diversiteit en maatwerk

Het Amsterdam Jeugdplatform maakt zich zorgen over de voorgenomen snoeioperatie. ‘Dit betekent dat er minder diversiteit in het aanbod beschikbaar zal zijn, en dat gaat ten koste van de keuzevrijheid van ouders en jeugdigen. Daarnaast voorzien we dat maatwerk bieden in het geding komt, terwijl we weten dat dit juist zo belangrijk wordt gevonden in de hulpverlening.’ Verder vreest het platform dat langer op een wachtlijst staan problematiek waarvoor hulp wordt gezocht, zal verergeren. ‘Hoe sneller hulp kan worden geboden, hoe beter. Overbruggingszorg waarbij iemand direct terecht kan is hierbij belangrijk.’