Spies geeft gemeenten zetje bij samenwerking

Het is één van de lastigste klussen waar gemeenten ooit voor hebben gestaan, de drie decentralisaties in het sociale domein. Gemeenten hebben geen andere keuze dan samen te werken met andere gemeenten, maar dat verloopt niet altijd even gladjes. ‘Bij sommige gemeenten moet er soms wat smeerolie in de aderen worden gespoten,’ zegt Liesbeth Spies, sinds deze week benoemd als een van de drie ambassadeurs van de gemeentelijke samenwerking.

Arbeidsmarktregio's

Alle gemeenten zijn inmiddels druk bezig met de voorbereiding op de drie transities. Volgens een inventarisatie van de VNG zijn zo goed als alle gemeenten inmiddels onderdeel van een samenwerkingsverband gericht op de decentralisatie van Jeugdzorg en AWBZ-taken. De samenwerkingsverbanden voor de decentralisatie van de arbeidsmarkt bestaan overigens al, dat zijn namelijk de arbeidsmarktregio’s.
 
Ambassadeurs de regio in 

Spies, voormalig minister van Binnenlandse Zaken,  vormt  samen met Marjanne Sint,  gewezen gemeentesecretaris en ex-burgemeester Ronald Bandell het team van ambassadeurs voor de gemeentelijke samenwerking.  Ze worden ingezet door het ministerie en de VNG om gemeenten te ondersteunen bij het opzetten van de samenwerkingsverbanden.  De ambassadeurs zullen regio’s bezoeken waar ze kunnen helpen bij vragen over de inrichting en randvoorwaarden voor deze samenwerking.  
 
Krap

Er is haast, want per 1 januari 2015 zijn de decentralisaties een feit. Spies: ‘Er moeten nu besluiten genomen worden want in 2014 moeten de samenwerkingsverbanden inhoudelijk handen en voeten krijgen.  Je hebt namelijk ook te maken met Europese aanbestedingen waar termijnen voor staan. Het is krap en er is nog heel erg veel werk aan de winkel. We beseffen ook dat gemeenten het daarnaast ook nog druk hebben in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen.’
 
Muurbloempjes zoeken 

De drie ambassadeurs bieden zich aan als sparringpartner, aanjager en luisterend oor bij het invullen en uitvoeren van de samenwerking. Ook zullen ze in de gaten houden of iedereen wel meekomt. ‘We gaan er ook op letten of er misschien een gemeente buiten de boot valt, we willen niet dat er muurbloempjes overblijven. We gaan er vanuit dat alle gemeenten het uiteindelijk goed met elkaar kunnen vinden. Intergemeentelijke samenwerking is immers al zo oud als de gemeenten zelf,’ zegt Spies.

Struikelblokken
Bij een mega-operatie als de drie transities zijn er tal van struikelblokken. Liesbeth Spies verwacht dat sommige knelpunten zullen ontstaan door de afstand tussen denken en doen. ‘De intenties zijn er wel, visies genoeg. Maar de vraag is of ze ook vertaald worden in concreet dóen, dan wordt het ingewikkeld. Helemaal als het aankomt op de financiën.’

Geen controle
De ambassadeurs komen op uitnodiging van de gemeente naar de regio toe, alleen wanneer gewenst. Het is dan ook niet zo dat de drie komen controleren in opdracht van het ministerie. ‘Als dat het geval zou zijn dan hadden we alle drie voor deze opdracht bedankt,’ benadrukt Spies. Half oktober wordt er een eerste vergelijking van de indrukken van de ambassadeurs gemaakt. De drie gaan tot eind van dit jaar op pad.