Aantal armen neemt af, wel uitschieters

Het aantal armen in Nederland is gedaald, maar in een flink aantal gemeenten ligt het percentage mensen dat onder de armoedegrens leeft ver boven het landelijk gemiddelde. Gemiddeld leeft 5,7 procent van de Nederlandse bevolking onder de armoedegrens. Rotterdam, Amsterdam en Den Haag liggen daar met respectievelijk 10,9, 10,5 en 10,3 procent ver boven.

Toename in 17 gemeenten

Maar ook in Vaals (9,4 procent), Schiedam (8,9 procent), Groningen (8,6 procent), Enschede (8,2 procent), Maastricht (8,2 procent), Arnhem (8,1 procent) en Kerkrade (7,7 procent) wonen relatief veel armen. Dit blijkt uit de dinsdag verschenen Armoede in Kaart 2019 van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), met cijfers over 2017. Het zijn de meest recente cijfers over armoede. In al deze gemeenten – ook in Rotterdam, Amsterdam en Den Haag – is de armoede sinds 2013 wel een aantal procentpunten afgenomen. 68 van de 388 gemeenten die Nederland in 2017 telde, kenden een armoedepercentage boven het landelijke gemiddelde van 5,7 procent. In 17 gemeenten nam de armoede na 2013 nog (tijdelijk) toe, zoals in de Zeeuwse gemeenten Sluis, Terneuzen en Hulst en in Woensdrecht en op Schiermonnikoog.

Arme postcodegebieden

Bínnen gemeenten bestaan verschillen in armoede. In Arnhem ligt het postcodegebied met het hoogste percentage amen; 22,5 procent. ‘Arme postcodegebieden’, zoals SCP het noemt, zijn vooral in Rotterdam en Den Haag te vinden met respectievelijk 9 en 7 arme postcodegebieden.      

Uitschieters

De armoede in Nederland is sinds 2013 aan het dalen. In 2013 telde Nederland ruim 1,2 miljoen armen, in 2017 gaat het om iets minder dan 939.000 personen. Daaronder zijn 272.000 minderjarigen (tot 18 jaar); 8,1 procent van alle minderjarigen. Ook hier zijn er grote uitschieters. Zo was in Rotterdam in 2017 één op de zes minderjarigen arm (16,7 procent). Amsterdam, Den Haag, Vaals en Schiedam telde zo’n 14 tot 15 procent kinderen in armoede. De armoede onder kinderen neemt sinds 2013 af; toen lag het percentage minderjarige kinderen op 10,3 procent.

Hoge zorgkosten

Vanaf 65 jaar daalt het armoedepercentage. Van de volwassenen tussen de 65-80 jaar leeft 2 tot 3 procent onder de armoedegrens. Bij 80-, maar vooral bij 90-plussers, neemt de armoede weer toe. 4 tot 6 procent van de ouderen tussen de 80-89 jaar leeft onder de armoedegrens. Van de 90-plussers is ruim een op de tien mensen (11 procent) arm. ‘Dit komt door de relatief hoge zorgkosten van deze leeftijdsgroep. De zorgkosten worden immers van het inkomen afgetrokken’, stelt het SCP.

Risico op armoede

Kinderen, zelfstandigen, bijstandsontvangers en niet-westerse migranten lopen volgens het SCP bovengemiddeld risico op armoede. Bijna de helft van de totale groep arme volwassenen heeft een migratie-achtergrond. Migranten uit vluchtelingenlanden lopen volgens het SCP het grootste risico op armoede. Van de Syriërs is 54 procent arm. Zij zijn de enige groep waar de kans op armoede de laatste jaren is gestegen. Bijna een kwart van de bijstandsgerechtigden (24 procent) in Rotterdam is arm. In Den Haag, Amsterdam, Schiedam, Groningen, Leiden en Enschede leven met ruim 20 procent relatief veel bijstandsgerechtigden in armoede.

2,2 miljard

Het doorsnee tekort per arm huishouden bedraagt op jaarbasis iets meer dan 3.000 euro. Om de armoede Nederland uit te helpen is bijna 2,2 miljard euro nodig, heeft het SCP berekend. In 2013 was dat 2,6 miljard euro.