Zelfrijdende auto haaks op heersend mobiliteitsbeleid

Door de komst van zelfrijdende auto’s zal het verkeer rondom stedelijke knelpunten niet af- maar juist toenemen. Ook zal die ontwikkeling leiden tot minder fietsers en wandelaars en een dalend gebruik van het openbaar vervoer. Dit zijn uitgerekend de vervoersmethodes die worden gepropageerd in de meest recente mobiliteitsnota’s van grotere gemeenten. 

Ongewenste bij-effecten 

Dat blijkt uit de verkennende studie ‘Autonome voertuigen’ van TNO en Arcadis op verzoek van de Vervoerregio Amsterdam en de provincie Noord-Holland. Volgens de onderzoekers kunnen deze ongewenste bij-effecten alleen met de inzet van ‘zeer zwaar geschut’ worden bestreden. Daarbij moet worden gedacht aan ‘forse prijsprikkels’ en ‘stringente toegangs- en andere ontmoedigingsmaatregelen’.

Hogere druk op wegennet
In het rapport worden diverse scenario’s voor verschillende gebiedstypen (waaronder stad en platteland) verder uitgewerkt. De komst van zelfrijdende auto’s zal in alle scenario’s leiden tot een hogere druk op het wegennetwerk. Vooral in stedelijk gebied, waar de uitbreidingsmogelijkheden beperkt zijn, wordt dat voor gemeenten een lastige opgave. Ook ontstaat daar meer behoefte aan (lang)parkeerfaciliteiten en kiss+ride- en afzetstroken.

Buitengebieden beter bereikbaar

De onderzoekers bevelen aan om het gebruik van zelfrijdende deeltaxi’s en privéauto’s in stedelijk gebied te ontmoedigen of – op sommige centrumstedelijke locaties – geheel te verbieden. Voor het buitenstedelijke gebied kan met minder ingrijpende maatregelen worden volstaan. Daar leidt de introductie van zelfrijdende voertuigen zelfs tot een verbetering van de bereikbaarheid omdat het aantal vervoersalternatieven wordt vergroot.  

Openbaar vervoer vaker privaat
Een andere ontwikkeling die de komst van de deelauto met zich meebrengt is dat de scheiding tussen openbaar en privaat vervoer zal vervagen. Er zullen volgens de onderzoekers vermoedelijk gemengde en (mogelijk) grotendeels private deelsystemen ontstaan.

Opnemen in Omgevingsvisie
Om al deze veranderingen het hoofd te kunnen bieden, raden de onderzoekers gemeenten en provincies aan de impact van autonome voertuigen op te nemen in de Omgevingsvisie. Ook zouden decentrale overheden een ‘adaptieve beleidsontwikkeling’ moeten nastreven, die ruimte biedt aan onzekerheden en kansen en ook de mogelijkheid heeft het roer deels om te gooien bij nieuwe ontwikkelingen of inzichten.