Woonbeleid in vier Zuid-Hollandse gemeenten moet beter

Het gemeentelijk woonbeleid in Wassenaar, Voorschoten, Oegstgeest en Leidschendam-Voorburg moet effectiever worden om in 2030 voldoende woningen te realiseren voor alle doelgroepen. Dit blijkt uit onderzoek in opdracht van de Rekenkamer voor de vier gemeenteraden.

Beperkte ruimte en instrumenten

Binnen de vier gemeenten is beperkt ruimte voor woningbouw. Woningcorporaties pleiten voor het onderzoeken van mogelijkheden voor herontwikkeling van maatschappelijk vastgoed in combinatie met wonen. De gemeenten hebben weinig eigen grondbezit, waardoor actief grondbeleid voor meer sturing op woningbouw maar beperkt mogelijk is. Ook wordt er momenteel weinig gebruikgemaakt van instrumenten als regionale versnellingstafels en subsidiemogelijkheden.

Optelsom van individuele projecten

De bouwdoelstelling en planningscapaciteit voor woningen tot 2030 is bij de meeste gemeenten ontoereikend, stelt de Rekenkamer van Wassenaar, Voorschoten, Oegstgeest en Leidschendam-Voorburg (WVOLV). Er ontbreekt een vertaalslag van beleid naar uitvoeringsprogramma's. Het huidige programma is slechts een optelsom van individuele projecten, waarbij niet altijd duidelijk is of het om bruto of netto toevoegingen gaat.

De ambtelijke capaciteit in de vier gemeenten is krap.  Dat leidt tot veel inhuur van externe krachten en dait komt volgens de Rekenkamer de continuïteit bij complexe woningbouwprojecten niet ten goede. Ontwikkelende partijen hebben behoefte aan meer expertise en continuïteit bij gemeenten, en ervaren de gemeentelijke organisatie vaak als traag en ingewikkeld.

Gemeenteraden onvoldoende geïnformeerd

De gemeenteraden ontvangen momenteel slechts ad hoc informatie over woningbouw. Er vindt geen structurele sturing plaats op de realisatie van doelen richting 2030, zegt de Rekenkamer. De focus ligt sterk op het behoud van de karakteristieke identiteit van de eigen gemeente en de belangen van de eigen inwoners, en minder op het realiseren van maatschappelijke opgaven.

De Rekenkamer adviseert de gemeenten onder meer om een omgevingsvisie op te stellen met zoeklocaties voor woningen, een woningbouwprogrammering te maken met 130 procent planvoorraad, actiever grondbeleid te voeren, en een woonmonitor in te stellen. De colleges van B&W van de vier gemeenten kunnen zich grotendeels vinden in de onderzoeksresultaten, die vorige week aan de gemeenteraden zijn aangeboden.