‘De wolf vraagt om landelijke regels’

De wolven die op een landgoed in Leusden bivakkeren, zorgen voor nogal wat beroering. Het landgoed is tijdelijk tot verboden gebied verklaard. De gemeente wil rust voor de bevolking en voor de wolven. ‘En vooral geen paniek’, zegt wethouder Jan Kramer.

Artis

‘We komen voor de wolven. We willen ze graag zien. Waar zijn ze?’ Twee dames stappen van hun fiets. Ze hadden via de Leusdense Treekerweg het grote dierenbos in willen rijden, maar dat mag niet. Verbodsborden en hekken versperren de weg. Twee heren zitten op klapstoeltjes voor het rood-witte hek. De een ziet eruit als een sloeber, de ander draagt een pak. Die heeft gezag, dat zie je zo. ‘Waarom mogen we daar niet fietsen?’, klinkt het. De man in pak vertelt de dames waarom het gebied rond Landgoed Den Treek is afgesloten. En grapt hij: ‘Voor wolven kunt u terecht in Artis.’ Dat had hij beter niet kunnen zeggen. De dames: ‘Dieren horen niet opgesloten te zitten, ze horen thuis in het wild.’

Polarisatie

‘De wolf is een polariserend onderwerp’, weet wethouder Jan Kramer (60) op zijn klapstoeltje bij fietsknooppunt 93. ‘De een vindt dat ze moeten worden afgeschoten, de ander vindt dat we ze als welkome gast moeten ontvangen. Ik krijg van alle kanten appjes: “Dit is einde wolf, toch?”, en: “Jullie gaan toch geen wolven afschieten, hè?” Tussen die twee vuren zitten wij als lokale overheid. Iedereen vindt er wat van.’ Nu ook, bij de klapstoeltjes voor de hekken op de Treekerweg. Een keurige dame komt aangelopen en vertelt dat ons dichtbevolkte landje geen goed woongebied voor de wolf is.

Noodbevel

Een paar dagen na een incident tussen een hond en een meisje, medio juli, vaardigde Leusden een noodbevel uit. Tot 15 augustus mocht niemand het landgoed op. Vorige week werd het noodbevel tot en met 1 september verlengd. Tegen die tijd zijn de welpen ongeveer vier maanden oud en zal het wolvenpaar zich minder beschermend gedragen, verwachten experts van de Zoogdiervereniging.

Middenweg

Wethouder Kramer, onder andere verantwoordelijk voor het buitengebied in Leusden: ‘We moeten niet paniekerig doen, maar al veel langer worden schapen aangevallen. Het zal je als agrariër maar overkomen dat je je schapen doodgebeten in een weiland aantreft. Wolven richten zich overigens ook op andere dieren. En dan wordt er op het landgoed hier in Leusden kennelijk een kind geconfronteerd met een wolf. Laten we duidelijk zijn: een wolvendeskundige heeft op een foto een kras op haar zij en een verwonding bij haar navel gezien, maar hij kan er op geen enkele manier een beet van een wolf in zien. Er was iemand bij, maar die heeft het incident niet gezien. Bekijk de Q&A met deskundige Glenn Lelieveld op RTV Utrecht maar.’ Onduidelijkheid alom, maar daar trekt de beroering zich niets van aan. ‘De middenweg, de weg van de kalmte en de rede, lijkt zoek’, reageert Kramer.

Oerangst

‘Je hebt mensen die zeggen: de wolf is welkom’, zegt hij. ‘En je hebt mensen die de wolf een bedreiging vinden voor mens en dier. Oeroude angst speelt een grote rol.’ De gemeente heeft volgens Kramer rekening te houden met die angst en dient bezoekers en inwoners te beschermen. En dus is het landgoed tijdelijk afgesloten. De wolven zijn geen toeristische attractie. Het college wil rust voor de bevolking én rust voor de wolven. En dat gebeurt zo’n beetje à l'improviste. ‘Wat mij opvalt is dat overheden – landelijk, provinciaal, iets minder gemeenten – geen visie hebben ontwikkeld op hoe we zouden moeten omgaan met wolven toen duidelijk werd dat ze Nederland binnenkwamen. In het grote gebied van de Hoge Veluwe lopen tientallen wolven rond’, zegt Kramer. ‘We hebben ons niet afgevraagd wat daarvan de gevolgen zouden zijn. Omdat we dat als overheden niet hebben gedaan, vragen we ons nu af: wat moeten we? Ondernemers en agrariërs betalen de prijs en wij willen ze niet in de kou laten staan. Wij kunnen als gemeente heel goed meeleven, meekijken, aanvragen en doorvragen bij andere overheden, maar de grote macht ligt echt bij de provincie en het rijk. Daarover praat ik deze week met de gedeputeerde en de staatssecretaris.’

Landelijke regels

Er moeten volgens hem landelijke regels komen. ‘Maar we moeten ook niet doen alsof de wolf op de loer ligt om ons iets aan te doen. Wolven zijn schuchtere dieren. Ze zijn in principe niet in ons geïnteresseerd. Het vervelende is dat mensen wolven proberen te lokken met voer. Ik kan alleen maar zeggen: gebruik nou je verstand. In je eigenbelang én in het belang van de wolven.’

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 15 van deze week. (inlog)