Waterschappen en netbeheerders sluiten congestiedeal

De waterschappen hebben dinsdag een congestiedeal gesloten met de netbeheerders en het ministerie van Klimaat en Groene Groei. Dit is de eerste van meerdere congestiedeals, onder aanvoering van bestuurlijk aanjager en oud-D66-politicus Gerard Schouw. Op dit moment werkt hij ook aan overeenkomsten met onder meer de openbaarvervoersector en de datacenters.

Het doel van de netbeheerders is om dankzij de congestiedeals ruimte vrij te spelen op het dichtgeslibte stroomnet. Het voordeel voor de marktpartijen kan zijn dat zij met de netbeheerders mogelijkheden vinden om alsnog door te groeien.

Hoogwater

De Unie van Waterschappen heeft uit het akkoord gesleept dat haar leden met de stroomvraag van hun gemalen, tijdens noodsituaties, buiten hun gecontracteerde ruimte mogen treden. Deze afspraak komt tot stand op basis van een dit jaar unaniem aangenomen motie in de Tweede Kamer van VVD, ChristenUnie en BBB, naar aanleiding van het hoogwater kort ervoor. De motie riep de regering op met netbeheerders te regelen dat waterschappen in geval van hoogwater niet verplicht zijn ‘hun aansluit- en transportovereenkomst na te komen’.

Daarnaast verzekeren de waterschappen zich met deze congestiedeal ervan dat zij de komende jaren hun rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI’s) en gemalen kunnen blijven uitbreiden. Het ministerie zet 120.000 euro opzij voor een projectcoördinator die de deal omzet in concrete afspraken tussen de regionale netbeheerders en de 21 waterschappen. Uiterlijk eind 2025 moeten alle details zwart op wit staan.

Congestieverzachters

De netbeheerders hopen dat de congestiedeal als resultaat heeft dat waterschappen indien nodig als ‘congestieverzachters’ gaan dienen. Bijvoorbeeld doordat zij ‘congestiebewust malen’, oftewel op momenten in de dag dat er geen piekvraag is. Gebruik wordt dan gemaakt van het door de netbeheerders ontworpen GOPACS-platform, een handelsplatform voor ruimte op het stroomnet. Ook wordt gekeken naar batterijopslag door de waterschappen.

De congestiedeal bouwt voort op de ‘slim malen’-pilots van de twee waterschappen Zuiderzeeland, en Vallei en Veluwe. Wanneer zij malen, hangt af van de wisselende hoogte van de stroomprijs en het wisselende lokale aanbod van bijvoorbeeld windenergie. Dit gebeurt onder meer bij gemaal Buma bij Lemmer.

Meer stroom nodig

Vorig jaar verbruikten de waterschappen meer energie dan het jaar ervoor, vooral doordat hevige regenval veel malen noodzakelijk maakte. ‘Door klimaatverandering, hogere waterkwaliteitseisen vanuit Brussel en bevolkingsgroei zal de behoefte aan elektriciteit alleen nog maar groeien’, schrijft de Unie van Waterschappen zelf in een recente vergadernotitie.