Waterkwaliteit ondermaats in veel landbouwgebieden

In de helft van de landbouwgebieden is de waterkwaliteit in sloten en beken onvoldoende. Verdere maatregelen zijn volgens de waterschappen nodig.

Afzwakken

Dat is de conclusie van de Unie van Waterschappen na onderzoek dat kennisinstituut Deltares heeft gepubliceerd. Het mestbeleid heeft volgens dat onderzoek vanaf 1986 wel tot verbetering geleid, maar de dalende trends lijken af te zwakken.

Hoge concentraties

Deltares verzamelde samen met de waterschappen gegevens tot en met 2023 over de nutriënten fosfor en stikstof in het water op 172 meetlocaties. De gekozen locaties liggen in waterlopen waar meststoffen uit de landbouw de grootste invloed hebben. Voor zowel stikstof als fosfor blijkt dat de gemeten concentraties op ongeveer de helft van die locaties te hoog zijn. Sterker nog, in een ongunstig jaar voldoet volgens de onderzoekers slechts een kwart van de sloten en beken aan de milieueisen.

Achteruitgang

Te veel aan stikstof en fosfor in het oppervlaktewater kan leiden tot giftige algenbloei, vissterfte en een afnemende biodiversiteit. De geselecteerde locaties met een voldoende lange meetreeks (145 van de 172 locaties) laten volgens de Unie van Waterschappen ‘een langzame verbetering’ van de waterkwaliteit zien. ‘Het gevoerde mestbeleid heeft dus effect, maar de dalende trends lijken in de meer recentere jaren af te zwakken. In een aantal wateren blijkt uit de trend dat de waterkwaliteit zelfs achteruitgaat.’ In de helft van de landbouwgebieden is de waterkwaliteit in sloten en beken onvoldoende.

Extra maatregelen

Watervervuiling door mest vanuit de landbouw moet volgens de Unie van Waterschappen structureel worden aangepakt, wat vraagt om regie door het rijk. Met name dringen de waterschappen, naast een goede uitvoering door de landbouw, aan op meer toezicht en handhaving.