Weg met de roetbak

Eind oktober besloot de gemeente Arnhem om een milieuzone in te stellen. Diesels van vóór 2004 mogen per 1 januari 2019 de binnenstad niet meer in. Over oude benzinewagens rept het verkeersplan in Arnhem niet. De stad heeft sinds 2014 al een milieuzone voor oudere vrachtwagens (ouder dan de Euro-4-norm). 

Luchtkwaliteit

Het bekende argument van de beroerde kwaliteit van lucht in het centrum is de reden voor de milieuzone in de Gelderse hoofdstad. Een gemiddelde Nederlander leeft 13 maanden korter door de huidige luchtvervuiling, aldus het RIVM. Negen maanden zijn voor rekening van fijnstof en 4 maanden door stikstofoxiden, met de kanttekening dat dit geldt ten opzichte van de ideale situatie zonder luchtvervuiling.
De maatregel in Arnhem die naar schatting slechts 800 auto's weert, zal volgens berekeningen de hoeveelheid roet niettemin met ruim 17 procent en het fijnstof met tien procent doen afnemen. Getroffen automobilisten kunnen geen aanspraak maken op een vergoeding voor de sloop van hun oude roetbak.

Ook in Utrecht

Arnhem is daarmee de derde stad in Nederland die een milieuzone voor personenwagens invoert en is daarmee de strengste van het trio. Utrecht – de eerste stad met een milieuzone voor personenwagens – weert sinds 2015 diesels, maar die zijn van vóór 2001. Rotterdam doet vanaf 2016 hetzelfde. Amsterdam heeft milieuzones voor bijkans alle voertuigen, vrachtwagens, bestelwagens, taxi's, snorfietsen en scooters, autobussen en touringcars – de zogeheten veelrijders –  maar niet voor personenauto's.
Amsterdam wil door het autoluw maken van het centrum de uitstoot door personenauto's terugdringen, aldus een woordvoerder. Ook tracht de gemeente via het parkeerbeleid invloed uit oefenen op verschoning van het wagenpark. De eigenaar van een diesel vóór 2005 of een benzineauto van vóór 1998 krijgt geen vergunning meer.

Rechtsgelijkheid

De trotse vader of moeder die met hun oude diesel uit 2002 of 2003 dochter in Utrecht of Rotterdam binnen de milieuzone wil verhuizen mag dat, maar in Arnhem is dat niet toegestaan. 'Vanwege de rechtsgelijkheid van de burger, strekt het daarom tot de aanbeveling dat de steden dezelfde criteria hanteren', vindt Bas Govers van bureau Goudappel Coffeng in Deventer. 'Natuurlijk moet elke gemeente een eigen koers kunnen varen en eigen accenten kunnen leggen, maar een globale uniformiteit is wenselijk.'
De gebeden van de verkeersstrateeg die onder meer adviseerde over de milieuzone in Utrecht zijn verhoord. Want in het regeerakkoord worden milieuzones (en lagere parkeertarieven voor emissieloze auto's) expliciet als een instrument genoemd om de luchtkwaliteit in binnensteden te verbeteren. 'Wel zal (net als in Duitsland) één systeem met eenduidige categorieën en borden voor milieuzones worden ingevoerd zodat automobilisten in elke gemeente de regels snappen', aldus het nieuwe kabinet.

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nr. 24 van deze week (inlog)