Elektrische auto redt energietransitie

Een miljoen elektrische auto’s en op slimme plaatsen buurtbatterijen. Ze zijn cruciaal om de schaarste aan duurzame stroom in de ochtend en avond uit te middelen met het overschot ‘s middags en ‘s nachts. Dynamische laadtarieven zullen de consument verleiden zijn auto op het voordeligste moment te laden.  En te lossen. ‘Wie slim laadt, rijdt in 2030 gratis auto.’

Piepend tot stilstand

Veel bedrijven willen meer zonnepanelen, maar kunnen de stroom niet kwijt op het net. Meer busmaatschappijen willen elektrisch rijden, maar krijgen te weinig laadvermogen. De trafostations kunnen de zelf opgewekte stroom niet goed verwerken en verdelen. Overdag en in de nacht is er te veel stroom van zon en wind. In de piekuren in de ochtend en de vroege avond is er juist te weinig. Grootverbruikers in Utrecht staan mede daarom al drie jaar op een wachtlijst voordat ze in aanmerking komen voor uitbreiding en verduurzaming van hun stroomvoorziening. ‘We denken dat in 2026 of 2027 ook kleinverbruikers en huishoudens aan de beurt zijn. Dat betekent dat de snelstgroeiende stad van ­Nederland krakend en piepend tot stilstand komt’, zegt Robin Berg.

De directeur van We Drive Solar, de Utrechtse pionier in het ‘slim laden’ van deelauto’s die op zonnestroom rijden, heeft echter goed nieuws. ‘Tienduizend elektrische auto’s kunnen de knoop uit het Utrechtse net halen. Met anderhalf miljoen elektrische auto’s is het probleem in heel Nederland opgelost en is de energietransitie in 2030 een groot succes’, zegt Berg monter.

Laden en lossen

Die elektrische auto’s – er rijden er nu al bijna 900.000 rond in Nederland – moeten wel een nieuw kunstje kunnen. Ze moeten niet alleen laden maar ook kunnen ‘lossen.’ Berg: ‘We moeten ze opladen als er ’s middags een overschot is aan zonnestroom en ‘s nachts aan windenergie. De stroomprijs is dan laag, soms zelfs negatief. En we gaan de auto’s juist ontladen en de stroom naar het stedelijke elektriciteitsnet voeren tijdens de piekvraag in de ochtend als iedereen wakker wordt of in de avond als iedereen thuiskomt.’ Voor het beeld: één elektrische ­auto levert voldoende ruimte op het net om meerdere, mogelijk zelfs vijf nieuwbouwwoningen aan te sluiten.

Bi-directioneel laden heet het nieuwe kunstje. Elektrische auto’s en laadpalen moeten daarvoor met nieuwe software en converters worden uitgerust. Om mensen te prikkelen om mee te doen, moet Nederland bovendien als de bliksem overschakelen op dynamische tarieven. In de stroomschaarse ­ochtend- en avondpiekuren betaal je meer dan in de energierijke middaguren en ’s nachts.

Een grote virtuele batterij

Eigenlijk vormen al die elektrische voertuigen samen één grote mobiele virtuele batterij die we handig aan en uit kunnen zetten, laden en lossen. Daarmee kunnen we in 2030 aan de verplichtingen – voor mobiliteit - uit het Klimaatakkoord voldoen. Dat verordonneert 55 procent minder CO2, op weg naar een reductie van 100 procent in 2050. Dan zou ­Nederland helemaal aan de Parijs­afspraken voldoen en dragen we ons steentje bij aan maximaal 1,5 tot 2 graden opwarming van de aarde. Kleine

disclaimer: de industrie moet tegen die tijd een twee keer en de elektriciteits­sector zelfs een drie keer zo grote inspanning leveren. Voor mobiliteit is de accu echter de grote redder.

Volgend jaar vindt in Utrecht de grootste proef plaats in Europa. Zeker 500 elektrische Renaults (type 5), waarvan een groot deel in Utrecht, rijden rond als deelauto in samenwerking met deelautobedrijf MyWheels. Ook Amsterdam en Eindhoven gaan met het bi-directioneel laden aan de slag. Het is voor Robin Berg het logische gevolg van de allereerste twee bi-directionele Renault Zoë’s die in 2019 rondreden, een wereldprimeur, waarvoor koning Willem-Alexander naar Utrecht reisde. In 2022 volgde, ook in Utrecht, een test met 25 Hyundai’s.

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nummer 24, 20 december 2024