Erfgoedmonitor brengt opgave voor provincies in beeld

De provincies Utrecht en Noord-Holland krijgen beter inzicht in de restauratiebehoefte van de provinciale en rijksmonumenten op hun grondgebied. Onlangs presenteerden zij een monumentenmonitor, waarmee ze de beschikbare subsidie beter kunnen verdelen. In Utrecht blijkt dat er meer moet worden gerestaureerd dan gedacht.

220 miljoen nodig voor achterstallig onderhoud

Vooral aan historische buitenplaatsen, kerken, verdedigingswerken en industrieel erfgoed is meer werk te doen dan aan de hand van de gesprekken en schattingen met de Monumentenwacht en Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) was berekend, zegt woordvoerder Caroline van Dullemen van de provincie Utrecht. Zo bleek voor de buitenplaatsen zestig miljoen euro nodig te zijn, in plaats van de geschatte veertig miljoen. In totaal is de komende vijftien jaar 220 miljoen euro nodig.

Voorwaarden aan cofinanciering

Daarvan komt 45 miljoen voor rekening van de provincie: anderhalf miljoen euro uit het Provinciefonds, aangevuld met eenzelfde bedrag uit eigen middelen en dat vijftien jaar lang. Dat geld wordt alleen uitgegeven in cofinanciering met de monumenteigenaren. Verder rekent de provincie op bijdragen van de RCE, het Nationaal Restauratiefonds, andere fondsen en sponsors en gemeenten. Om voor cofinanciering in aanmerking te komen, moeten monumenten aan enkele voorwaarden voldoen. Zo moet de onderhoudsstaat in de categorie redelijk tot matig vallen en moet het monument publiek toegankelijk zijn.

Prioriteren

De provincie Utrecht is blij met de monitor, zegt Van Dullemen. ‘Voorheen waren de schattingen vrij globaal, nu kunnen we een nauwkeurig beeld geven van de staat van onze monumenten en op basis daarvan beslissen wat prioriteit heeft.’ Sinds 2008 is de provincie Utrecht al bezig met het fonds Erfgoedparels de restauratieachterstand weg te werken bij dertig grote projecten. Begin december maakt de provincie bekend welke monumenten komend jaar subsidie krijgen.

Kerken in Rhenen, industrieel erfgoed in Baarn

Ook voor gemeenten heeft de monitor een meerwaarde. Zij krijgen een goed overzicht van de restauratieopgave in hun gebied. Zo ziet de gemeente Rhenen in een oogopslag dat het slecht gesteld is met de onderhoudsstaat van de kerken en weet Baarn dat het aan de slag moet met industrieel erfgoed. ‘Gemeenten hebben vak geen geld, maar kunnen soms toch lokaal via sponsoring, fondsen of lokaal draagvlak geld bijeen krijgen om een monument voor de gemeenschap te behouden.’