Knuffeldebat

Toch knap als je ‘de grootste wetgevingsoperatie sinds de vernieuwing van de grondwet in 1848’ in krap twintig uur parlementair debat door de Tweede Kamer weet te krijgen. Dat is Thorbecke destijds niet gelukt.

Deze prestatie van VVD-minister Melanie Schultz-van Haegen (Infrastructuur en Milieu) heeft alles te maken met het kernbegrip van de Omgevingswet, vertrouwen. De wet gaat uit van vertrouwen tussen overheden: iedereen voert zijn taken uit, niemand treedt in de bevoegdheid van een ander. Gemeenten, provincies en waterschappen bereikten daarover een ‘broos akkoord’, waar de Kamer volgens de minister niet verder aan moet morrelen.

Vertrouw erop dat het werkt, Schultz zegt het vaker. Zo ontbreken in de raamwerkwet normen over luchtverontreiniging, lawaai en volksgezondheid. De Kamer moet erop vertrouwen dat het in de uitvoeringswetten goed komt met het beschermingsniveau van die leefomgeving. En dat het digitale stelsel van de Omgevingswet op tijd en binnen budget wordt opgeleverd. En dat de wet gemeenten meer oplevert dan kost.

Nu heeft de minister flink geïnvesteerd in vertrouwen. Het programma Eenvoudig Beter werkt aan kennisopbouw over de Omgevingswet en er is veel overleg met medeoverheden, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Wat ook helpt is dat de minister op belangrijke punten als gezondheidsnormen en burgerparticipatie de Kamer (iets) tegemoet komt. De pluimenregen voor haar aanpak maakte de plenaire behandeling vorige week tot een groot knuffeldebat, waarin iedereen elkaar bejubelde.

Mooi dat zo’n belangrijkwetgevingsproces in harmonie tot stand komt. Maar terwijl Den Haag fluitend de koffers pakt, zitten gemeenten, provincies en waterschappen nog in onzekerheid. De uitvoeringsregels zijn nog niet klaar, het kosten-batenplaatje evenmin en op de digitale Laan van de Leefomgeving is nog geen wegwijzer geplaatst.

Vertrouwen is goed, begrijpen is beter, was de boodschap van Gerdi Verbeet bij haar vertrek als Kamervoorzitter. Pas als je kunt begrijpen wat de implicaties zijn van de Omgevingswet, kun je het wetgevingsproces in vertrouwen uit handen geven. Of de Tweede Kamer daar genoeg tijd voor heeft uitgetrokken, zal komende jaren blijken.