'Plattelandswoning blijft een stinkhuis'

Gemeenten kunnen zich gaan voorbereiden op de ‘plattelandswoning’ als nieuwe planologische woningvariant. Daar is steun voor bij een meerderheid in de Tweede Kamer, bleek deze week bij een bespreking in het parlement. Volgens Willem Bruil, bijzonder hoogleraar agrarisch recht op de Rijksuniversiteit Groningen, lost het alleen een juridisch probleem op. ‘Het blijven stinkhuizen’.

5.000 voormalige agrarische bedrijfswoningen

Als het voorstel wordt ingevoerd – de Tweede Kamer stemt er volgende week over – kunnen gemeente circa 5.000 voormalige agrarische bedrijfswoningen aanwijzen als plattelandswoning. Voor de wet blijft het een bedrijfswoning, maar er gelden niet de strengere milieunormen die bij gewone woningen van toepassing zijn. De (voormalige) boerderij kan bovendien worden bewoond door gewone burgers.

Is de boer hiermee geholpen?
‘De boer die zijn bedrijf wil stoppen wel. Hij kan zijn huis makkelijker verkopen als woonhuis. Maar als er veehouders in de buurt van zo’n woning werkzaam zijn, blijft het een stinkhuis. Die veehouders krijgen hun milieuvergunningen wel, maar houden ook een klagende burger verderop. Nu nog kan zo’n boer naar de gemeente stappen en zeggen: Er woont een burger illegaal in die oude boerderij, die moet weg. Straks kan dat niet meer. Dan is het juridische probleem opgelost, maar het feitelijke probleem niet.’

Zijn de gemeenten hiermee geholpen?

‘Jazeker, want die lopen nu aan tegen de beginselplicht tot handhaven. Dat gaat soms heel ver. Dan moeten ze een oude boer uit zijn huis zetten, die daar al veertig jaar woont, maar er geen bedrijf meer heeft. In sommige gemeenten gaat dat om tientallen woningen. Die kun je in een klap legaliseren.’

Is de burger die in het buitengebied wil wonen hiermee geholpen?

‘Ja, die kan daar nu rustig legaal gaan wonen. Hij is alleen wel duurder uit, want als legale woning is zo’n oude boerderij een stuk meer waard. En het blijft een stinkhuis.’

En het landelijk gebied? Dat wordt straks flexibeler, mooier en gevarieerder, aldus de voorstanders.

‘Dat argument is er met de haren bijgesleept. Het klinkt heel romantisch, zo’n plattelandswoning, maar in de meeste buitengebieden kun je helemaal niet zo aangenaam wonen, zolang daar ook boeren zitten die overlast veroorzaken. Als je het mij vraagt, moet je zulke woningen helemaal niet willen. Het is al erg genoeg dat boeren in de herrie en de stank moeten wonen.’

Wat moeten we dan met die lege boerderijen?

Afbreken. En het bedrijf ontmantelen. Dan komt er landbouwgrond bij voor andere boeren. Alleen op locaties waar geen veehouderij in de directe omgeving is, zou je de voormalige boerderij een woonbestemming kunnen geven.’

Hoe woont u zelf eigenlijk?

‘Ha, in een plattelandswoning! En hij staat te koop.’