Gemeenten afwachtend bij Europese Green Deal

Het moet een ‘just transition’ worden, de Green Deal waaraan eerste vicepresident Frans Timmermans (PvdA) van de Europese Commissie gaat werken: de rekening moet niet onevenredig komen te liggen bij de zwakkeren. De mensen in de wijken en gemeenschappen moeten het verschil merken, hield hij het Europees Parlement voor.

Grote kosten

‘Maar wat de Green Deal concreet gaat betekenen, is nog onduidelijk,’ zegt Bas van den Barg van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. De VNG praat op 29 november over het Nederlands Klimaatakkoord. ‘Tot die tijd weten we nog niet of we blij moeten zijn met het Klimaatakkoord en dan ook met de Green Deal, of niet’, zegt Van den Barg. ‘Verduurzaming brengt grote kosten met zich mee en de vraag is hoe dat gefinancierd wordt. In de toekomstige begroting van de EU is dat nog niet voorzien, zegt Van den Barg. ‘Wellicht dat er snel soepeler regels kunnen komen waardoor er meer ruimte is voor verduurzaming. Ook weten we niet wat de Green Deal gaat inhouden: is dat een soort Nederlands Klimaatakkoord? Angela Merkel is daar erg van gecharmeerd, maar in Zuid en Oost-Europa ligt dat weer anders.’

Jeugdzorg

Veel gemeenten zitten in financiële problemen door bijvoorbeeld tekorten op de jeugdzorg.  Ook dat zal volgens Van den Barg een rol spelen: ‘gaan we mee met alle financiële consequenties van dien of kunnen we dat niet betalen?’ Timmermans kondigde Europese investeringen aan om kosten van de transitie naar een groenere economie en samenleving te verzachten. ‘De mensen moeten merken dat de energierekening omlaag gaat en er moet geïnvesteerd worden in sociale woningen’, aldus de eerste vicepresident van de Europese Commissie, die daarmee vooral naar de armere regio’s in Europa leek te verwijzen, waar huisvesting erg ondermaats is.

Platzak

Europarlementarier Vera Tax is blij met die toezegging. Gemeenten zijn al platzak vanwege tekorten op bijvoorbeeld de jeugdzorg, constateert ze. ‘We moeten zorgen dat we iedereen meekrijgen en daarom ben ik tevreden met de toezeggingen van Timmermans. En om nog een zorg weg te nemen: hij gaat niemand zijn auto afpakken.’ CDA’ er Esther de Lange – wier grootvader net als die van Timmermans de transitie van de mijnsluitingen heeft meegemaakt, hoopt snel op concrete toezeggingen. De leningen van de Europese Investeringsbank voor arme Poolse regio’s zijn wat haar betreft te vaag en veel te veel een langetermijnverhaal.

Nieuwe energiebronnen
Overigens laat de gemeente Arnhem zien dat het niet alleen een keuze is voor jeugdzorg of investeren in groene energie. De regio is hard bezig met de ontwikkeling van nieuwe bronnen van energie zoals uit waterstof en presenteerde dat deze week in Brussel. Er is Europese steun nodig, anders verdwijnt die industrie misschien naar China, hield wethouder Jan van Dellen een gehoor van 200 mensen voor. De avond er voor had hij al volop de wind in de rug van Timmermans: die noemde derde generatie brandstoffen als waterstof als een goede mogelijkheid om de wereld van energie te voorzien. Tegelijk heeft de gemeente het tekort op de jeugdzorg van rond 18 miljoen prima opgelost in de begroting, zegt Van Dellen.

Andere normen

De burgemeester van Schiedam, Cor Lamers, is ook blij met de Green Deal. Maar alles staat of valt met de integratie van de verschillende directoraten-generaal in Brussel, zegt Lamers, die ook voorzitter is van de milieucommissie van het Comité van de Regio’s. Die directoraten werken nogal eens langs elkaar heen en daardoor kent het DG Industrie andere uitstootnormen dan het DG Milieu.