Stikstofspel leert ambtenaar: ‘2030’ is lastig, maar haalbaar

Dat het oplossen van de stikstofcrisis niet eenvoudig is, weten we inmiddels allemaal. Maar hóe moeilijk het echt is, kan iedereen vanaf nu ervaren met het computerspel NitroGenius 2. Ambtenaren van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) probeerden NitroGenius onlangs uit.

Complexiteit

De eerste versie van NitroGenius is al twintig jaar oud, en is ontwikkeld door ‘stikstofprofessor’ Jan Willem Erisman. Het spel was na al die tijd wel toe aan een update, en dus ging zijn oud-student Berent Baris, onderzoeker bij het Centrum voor Milieuwetenschappen van de Universiteit Leiden, aan de slag. Hij wil met het spel de ‘complexiteit’ van de stikstofcrisis laten zien. Dat lijkt goed gelukt. De ambtenaren die het spel spelen, lukt het om gemiddeld zo’n vijftig procent van de natuurgebieden op tijd onder de ‘kritische depositiewaarde’ te laten komen. De doelstelling is 74 procent. Maar het kan wel, verzekert Erisman hen. Hij heeft door stevige landbouwmaatregelen met zijn studenten wel eens 83 procent bescherming behaald.

Imago verbeteren

Wie de nieuwe NitroGenius opent, krijgt voordat hij aan de slag gaat een instructie te lezen. Door ‘intensieve landbouw, en een energie-intensieve maatschappij en industrie’, wordt er veel stikstof uitgestoten in Nederland, vertelt de instructie. Het doel van het spel is het behalen van de stikstofdoelen, in 2030. Daarbij vertegenwoordigt elke speler een eigen sector, met een eigen doel. De boeren willen bijvoorbeeld hun productie verhogen en hun imago verbeteren, terwijl ze hun uitstoot verlagen. En de regering? Die wil in NitroGenius het liefst herkozen worden, en haar imago verbeteren.

Toch maar 2030

Het jaartal in het spel wijkt af van dat in de Wet natuurbescherming. Daar staat nu nog 2035, maar in het regeerakkoord staat het inmiddels beruchte jaartal ‘2030’. Heronderhandelingen over het regeerakkoord, omdat het CDA de doelen op 2035 wil houden, zijn inmiddels over de zomer heen getild. De controverse over 2030 of 2035 is niet aan de ontwikkelaar van NitroGenius voorbijgegaan. ‘2030’ is niet zomaar in het spel terechtgekomen, vertelt onderzoeker Berent Baris. Hij had in eerste instantie het wettelijke jaartal 2035 ingeprogrammeerd. Na de spelsessie met de ambtenaren van het Ministerie van LNV, is de deadline op hun advies veranderd naar 2030. Zij vertelden Baris dat de doelstelling nu ‘officieel op 2030 ligt’, en dat het spel deze aanpassing zou moeten ‘reflecteren’.

Lagere overheden

Het spel wordt niet alleen door ambtenaren op het ministerie gespeeld. Baris werkt er samen met Erisman en het ministerie aan om het spel ook bij lagere overheden te introduceren. Bijvoorbeeld in de provincies, die zelf met hun Provinciaal Programma Landelijk Gebied plannen moeten maken voor stikstofreductie. De eerste afspraken om het spel ook in de provinciehuizen te gaan spelen, staan volgens Baris al in de steigers.