Volkshuisvesting steeds verder onder druk

Het gaat niet goed met de volkshuisvesting. Sociale huurwoningen zijn steeds vaker onbetaalbaar, de leefbaarheid van sociale huurwijken staat onder druk en er worden te weinig nieuwe woningen gebouwd. En de vooruitzichten zijn weinig hoopgevend, zo concludeert Platform 31 in het rapport  ‘Gebouw van de volkshuisvesting; renovatie gewenst!’

Uitgangspunten

De kennis- en netwerkorganisatie onderzocht het rijksbeleid voor de sociale huur en woningbouw van de afgelopen dertig jaar, en onderzocht hoe de volkshuisvesting scoort op de drie centrale uitgangspunten: betaalbaarheid, beschikbaarheid en kwaliteit van de woning. Op alle drie terreinen is een duidelijke neergang te zien. De huren stijgen al jaren harder dan de inflatie, de wachtlijsten voor een sociale huurwoning worden steeds langer en een grotere groep mensen heeft moeite om de huur te betalen. En betaalbaarheid is niet exclusief een probleem voor lagere inkomens; ook voor middeninkomens is het steeds moeilijker een betaalbaar huis te vinden. De woningen zelf verouderen en verslechteren en met de leefbaarheid in wijken met veel sociale huurwoningen gaat het slechter.

Regels

Veel daarvan heeft te maken met de besluiten, wetten en regelgeving die de sector van de woningcorporaties vanuit het rijk de afgelopen jaren opgelegd kreeg. Door corporaties aan de ene kant meer verantwoording te geven over de eigen inkomsten en woningvoorraad, maar aan de andere kant eisen te stellen aan de verkoop van woningen en het marktsegment waarin ze opereren, werd de beleidsruimte van woningcorporaties kleiner en wordt er minder geïnvesteerd in nieuwbouw. Terwijl de doelgroep in de afgelopen jaren in omvang toenam, is de voorraad sociale huurwoningen afgenomen.

Partner

Maar voor veel programma’s zien de rijksoverheid en decentrale overheden de woningcorporaties juist als een belangrijke partner. Door de extramuralisering van de zorg verplaatsen veel maatschappelijke problemen zich van de ggz-instellingen naar de sociale huurwijk. Als het gaat om de verduurzaming van de Nederlandse woningvoorraad wordt van de corporaties verwacht dat juist zij als eerste investeren in het gasloos maken van hun woningen. Maar de corporaties moeten tegelijkertijd veel geld, in de vorm van de verhuurdersheffing, afdragen aan het rijk.