Satellietexploitant heeft genoeg van 'schotelhetze'

De Vlaardingse woningcorporatie Waterweg Wonen wil af van de schotelantennes. 'We werken hard om een buurt echt te verbeteren, dan wil je aan het einde van de rit niet blijven zitten met die schotelantennes. Ze werken stigmatiserend, de buurt wordt al snel betiteld als allochtonenbuurt', zegt manager bedrijfsvoering René van der Heijden. Op dit moment wordt het eerste schotelvrije appartementencomplex van Waterweg Wonen opgeleverd. 'In bestaande bouw mogen de schotels blijven hangen, maar in nieuwbouw en na renovatie zijn ze niet meer toegestaan.'

Steeds meer corporaties ondernemen stappen om de schotels van hun gevels te weren. Naast Waterweg Wonen kwam onlangs ook de Zwijndrechtse corporatie Forta in het nieuws. Bewoners die hun schotel niet verwijderen, hangt een boete van 50 euro per dag boven het hoofd. En de Amsterdamse corporatie De Key dreigt om de schotels zelf weg te halen uit de voortuintjes op IJburg als de bewoners het niet zelf doen. Bill Wijdeveld, directeur Benelux van satellietexploitant SES ASTRA, spreekt van 'een hetze' tegen de schotels. 'Ik wil best toegeven dat de corporaties een punt hebben. Schotels zijn niet altijd even goed bevestigd. Maar een verbod gaat ons veel te ver. Er zijn prima alternatieven beschikbaar, zoals een installatie voor gemeenschappelijke satellietontvangst, waarbij je via één centrale schotelantenne op het dak alle woningen van satelliettelevisie kunt voorzien.'

Een aantal corporaties, zoals Het Oosten (Amsterdam) en Haag Wonen (Den Haag) legt zo'n installatie standaard aan in nieuwbouw en renovatie. Maar in bestaande bouw vinden ze het vaak te duur. Bovendien zijn corporaties van mening dat er inmiddels genoeg alternatieven zijn. 'Via de digitale kabel van UPC kun je tegenwoordig uit tientallen kanalen kiezen', zegt René van der Heijden van Waterweg Wonen. 'Daarom vinden wij zo'n dure gemeenschappelijke schotelinstallatie niet nodig.'

Glasvezel

Wijdeveld is echter van mening dat de satelliet nog steeds een uniek aanbod biedt. 'Veel zenders, bijvoorbeeld uit Noord-Afrika en Azië, kun je alleen via de satelliet ontvangen. Andere zenders zijn wel via de kabel te zien, maar daar moet dan extra voor worden betaald.' De afgelopen jaren zijn er verschillende rechtszaken gevoerd tegen corporaties, met wisselende uitkomst. Soms werd de corporatie in het gelijk gesteld, soms de huurder.

Carel Adriaansens, bijzonder hoogleraar onroerendgoedrecht aan de Universiteit van Maastricht, deed onderzoek naar de juridische implicaties van schotelverboden. 'Kort gezegd verbiedt het Europees recht een verbod op schotelantennes en is het zeer terughoudend waar het gaat om het toestaan van beperkingen. Het recht om vrij informatie en denkbeelden te mogen ontvangen, is een grondrecht. Corporaties zouden in beginsel een positieve houding moeten hebben als het om schotels gaat.' Als corporaties hun huurders alternatieven kunnen bieden, zoals glasvezel, staan ze echter sterker als ze schotelantennes willen verbieden of het aanbrengen daarvan beperkingen willen opleggen. SES ASTRA voelt zich gesterkt door de bevindingen van Adriaansens en bereidt een procedure voor bij het Europese Hof. Wijdeveld: 'We willen dat voor eens en voor altijd duidelijk wordt dat een schotelverbod geen optie is.'

De Rotterdamse corporatie De Nieuwe Unie laat intussen zien hoe het ook kan. In 2007 kondigde de corporatie een schotelverbod aan, waarna er een storm van protest losbarstte onder de bewoners. De Nieuwe Unie trok het verbod in, ging met de bewoners praten en heeft daarna een code opgesteld. Liliane Ruyters, manager communicatie: 'De schotelantennes mogen blijven, maar ze moeten wel deugdelijk worden bevestigd. De antennes gingen roesten of zaten niet goed vast. Dat leverde gevaarlijke situaties op.' Samen met de gemeente bekijkt De Nieuwe Unie of een glasvezelverbinding de schotels kan vervangen.

Regels voor schotels

In Nederland kijken 700.000 mensen tv via de satelliet. De meeste beperkingen zijn opgelegd aan huurders van corporatiewoningen. 

• Binnen de huurwoning mag een bewoner zonder meer een schotelantenne plaatsen. Het balkon wordt in de meeste plaatsen in Nederland gezien als een plek binnen de woning.

   

• Het huurrecht maakt het mogelijk plaatsing van een schotel aan de voorkant van de gevel te verbieden. Voor de achterkant is een eenvoudige bouwvergunning nodig.

   

• Het recht op vrije informatie ligt vast in het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens. De Europese Commissie stelt dat alleen zwaarwegende redenen (veiligheid, volksgezondheid) mogen leiden tot een algemeen geldend verbod op satellietschotels.