Nat en droog

Er ligt een forse uitdaging voor sterk stedelijke gebieden als het gaat om afvalrecycling. Gemeenten hebben de afgelopen jaren de keuze gemaakt tussen bron- of nascheiden van PMD (plastic, metaal en drankverpakkingen). Het was een keuze waarbij de VANG doelstellingen centraal stonden. Want: welk systeem zorgt ervoor dat we nog maar 30 kilogram restafval per inwoner hebben en dat 75% van ons afval en grondstoffen gescheiden wordt ingezameld? Wellicht wordt het tijd voor een ‘system redesign’, zeker voor de Nederlandse steden. Met een nat/droog systeem kunnen we dit mogelijk veel eenvoudiger en betaalbaarder maken voor inwoners, gemeente en verwerkers. En daarbij goede afvalscheidingsresultaten behalen. Een oproep om een dergelijk systeem verder uit te werken en te beproeven.

De discussie rond bron- en nascheiden leert inmiddels dat nascheiden onmisbaar is in de circulaire afvalketen. Robots en machines zijn nodig om meer verschillende stromen van elkaar te scheiden zodat meer waardevolle materialen behouden worden, die anders worden verbrand. Hoewel nog lang niet alle soorten afval uit elkaar kunnen worden gehaald, geven nascheiders aan dat we veel meer te recyclen afvalstromen uit het huishoudelijk restafval kunnen halen, op voorwaarde dat alles droog is. Het natte afval, vooral groente-, fruit en keukenafval moet er dus uit!

Afvalscheiding in stedelijke gebieden vraagt om een ander systeem

Die 30 kilogram restafval per inwoner. Het lijkt in Nederland onmogelijk. Vooral sterk verstedelijkte gebieden zijn een sta-in-de-weg. Deze gebieden blijven ondanks vele inspanningen traditioneel tientallen procenten achter met afvalscheidingsresultaten. Het zijn tegelijkertijd de gebieden waar afvalbeheerkosten zienderogen toenemen en waar ruimte voor afvalsystemen onder en boven de grond enorm schaars is. Investeringen en ruimtelijke claims voor ondergrondse containers zijn echter voorwaardelijk om de afvalscheiding te doen verbeteren. En precies dit doet de vraag rijzen of de systeemkeuzes in verstedelijkte gebieden niet naar een ander stadium moeten worden gebracht. Nat afval is hierin de sleutelstroom. Als we het natte afval kost wat kost uit het restafval weten te houden, wordt het restafval een grondstoffenmix: een mix scheidbare stoffen met nog een klein beetje echt restafval. Ook voor het gescheiden organische afval zijn legio mogelijkheden qua hoogwaardige verwerking. 

GFT afval scheiden

Ja, het scheiden van GFT afval is een complexe opgave. Een ‘system redesign’ is een must en hiervoor liggen grote kansen. Inzamelsystemen kunnen makkelijker gemaakt worden. Denk aan moderne ‘schillenboeren’1 of de toepassing van voedselrestenvermalers in onze gootstenen. Ook de controle op ingeleverd afval kan effectiever. Sensoren zijn in staat om natte en droge fracties te herkennen. En tariefdifferentiatie wordt nauwelijks toegepast in de hoogbouw. En toch biedt dit de mogelijkheid om regelgeving en instructie te verscherpen en (geautomatiseerde) toezicht en handhaving op te schroeven.

En aan de kant van nascheiders en verwerkers is genoeg te doen om de natte fractie te verwerken tot grondstoffen met hoogwaardige waarde kwaliteit. Denk dan bijvoorbeeld aan biobrandstof of grondstof voor insectenkweek.

1Lees Pilot InzamelHelden Delft zorgt voor minder restafval - VANG Huishoudelijk afval

Naar een nat/droog afvalsysteem

Zeker. Het is een technologische, juridische en financiële uitdaging. Het moment is nu om aan de slag te gaan met de shift naar een nat/droogafvalsysteem. Nederland is er klaar voor. De woningbouwopgaaf is enorm, de verstedelijking gaat nog meer toenemen. Juist in deze periode ligt de kans om systemen te veranderen. Als gekozen wordt voor de oude gangbare systemen blijft de afvalvrije samenleving ver weg en komt de verantwoordelijkheid van het reduceren van restafval vooral te liggen bij de nascheiders. Dat moet toch anders kunnen?

We zijn benieuwd hoe u deze uitdaging ziet! Mogelijk heeft u interesse om met deze uitdaging aan de slag te gaan. We gaan er graag met u over in gesprek!​​​​​​​

Peter de Boer

+ 31 (0)88 348 20 00