Principestrijd

Anton van Hofslot heeft een boerderij aan de Birkstraat tussen Soest en Amersfoort. Zijn plannen met de boerderij druisen in tegen het bestemmingsplan dat in 1994 wordt gewijzigd, ondanks verzet van Van Hofslot. In dat jaar verkoopt Van Hofslot het 1200 m³ metende voorhuis. In het koopcontract staat dat hij in het even grote, verbouwde achterhuis zal gaan wonen. Maar het bestemmingsplan verbiedt een tweede woning en het college van B en W waarschuwt Van Hofslot.

Omdat volgens hem elders in de straat wel woningen - zonder vergunning - worden gebouwd in vrijgekomen stallen en schuren, brengt hij in zijn achterhuis een tussenverdieping en andere voorzieningen aan. De gemeente maant hem die te verwijderen. Als een beroep op het gelijkheidsbeginsel tot in hoogste instantie niets uithaalt, sloopt Van Hofslot de aangebrachte voorzieningen in 1998.

Maar Van Hofslot wil zijn achterhuis, net als andere bewoners in de straat, niet leeg laten staan en opnieuw brengt hij woonvoorzieningen aan. Na jaren procederen sloopt de gemeente deze in 2005. Dan vraagt Van Hofslot - vergeefs - een bouwvergunning c.q. vrijstelling aan voor de verbouw van de 'schuur' tot woning. Opnieuw brengt Van Hofslot een vloer en voorzieningen aan in het achterhuis. B en W manen hem die weg te halen, net als de camper en caravan waarin niet mag worden gewoond.

Eind maart doet de Raad van State zes uitspraken over de zaak. Volgens de Raad van State hebben B en W vijf beslissingen over bezwaren van Van Hofslot onvoldoende gemotiveerd. Daarom moeten onder meer nieuwe besluiten volgen over het bezwaar tegen de geweigerde bouwvergunning c.q. vrijstelling en over het bezwaar tegen de aanzegging van bestuursdwang om de tussenverdieping en andere voorzieningen weg te halen.

Volgens de Raad van State hadden B en W bij de beslissing op eerstgenoemd bezwaar niet mogen volstaan met een enkele verwijzing naar eerdere uitspraken van de Raad van State. Ook het afgewezen bezwaar tegen de bestuursdwang hadden B en W duidelijker moeten motiveren. De schuur mag namelijk wel worden gebruikt als opslagruimte en misschien zijn de tussenverdieping en andere voorzieningen wel voor opslag bedoeld.

Volgens wethouder Teun Middelkoop en zijn ambtenaren kunnen B en W de bezwaren gewoon weer afwijzen als zij de gewraakte besluiten beter motiveren. Zij dachten dat een enkele verwijzing naar eerdere uitspraken van de Raad van State volstond, omdat de Raad van State dat zelf eerder voldoende vond. Middelkoop, met ironie: 'Kennelijk heeft het recht zich ontwikkeld.'

Van Hofslot meent dat B en W nu weinig anders kunnen doen dan hem alsnog een vergunning c.q. vrijstelling verlenen. Hij voelt zich het slachtoffer van zijn eerlijkheid, omdat hij een vergunning heeft aangevraagd, terwijl de gemeente overtredingen bij andere bewoners van de Birkstraat gedoogt. Middelkoop: 'Wij zijn bezig met een onderzoek en hebben nog geen situaties aangetroffen die op die van Van Hofslot lijken.'