Markdal duurzaam en vitaal wint omgevingswet Trofee

Het onmogelijke bestuurlijk mogelijk maken. Dat was in 2011 de drijfveer achter de oprichting van de particuliere vereniging ‘Markdal duurzaam en vitaal’. Deze week kreeg de vereniging de “Eenvoudig Beter Trofee 2016”, wegens pionieren met de omgevingswet.

In de geest van de omgevingswet

De trofee is een gezamenlijk initiatief van het ministerie van I&M en het programma “Aan de slag met de Omgevingswet” en is bedoeld om projecten die ‘nu al werken volgens de omgevingswet’ in het zonnetje te zetten. Minister Schultz reikte de trofee deze week in Den Haag uit tijdens de jaarlijkse Bestuurdersbijeenkomst Omgevingswet. Ze prees de vijf genomineerde projecten, die allemaal al in de geest van de nieuwe wet handelen. ‘Vooruitlopend op de omgevingswet kan er al veel’.

Gebrek aan slagkracht

Plaatsvervangend voorzitter Sjef Langeveld van Markdal duurzaam en vitaal is uiteraard ‘zeer blij met de gewonnen trofee’. Hij noemt de omgevingswet een ‘hele verbetering’ en is trots dat het project als pilot voor de wet heeft gediend. Niet dat de nieuwe wet een rol speelde bij de oprichting van de vereniging, integendeel: de drijfveer was eerder de bestaande zorg over het ontbreken van heldere procedures en bestuurlijke slagkracht die de nieuwe wet nu juist wel zal bieden, naar Langeveld hoopt en verwacht. 

Ruimtelijke plannen liepen vast

Inwoners, bedrijven en andere betrokkenen zagen in 2011 dat eigenlijk alle ruimtelijke plannen een beetje vastliepen in het gebied. ‘Ruilverkaveling kwam niet van de grond, hangende reconstructieplannen wierpen hun schaduw vooruit, evenals de inrichting van de toen nog bestaande ecologische hoofdstructuur. Dat leidde tot veel onzekerheid, waardoor investeringen en andere zaken werden opgeschort’. 

Dan maar zelf doen

Reden voor de oprichters van de vereniging ‘om het dan maar zelf te gaan doen door vanuit de betrokkenen zelf plannen te gaan maken’. Dat initiatief werd volgens Langeveld al snel opgepikt door de provincie Brabant, die de vereniging financieel en bestuurlijk de kans gaf zaken op gang te brengen die anders maar bleven liggen. ‘Inmiddels omvat de vereniging vrijwel alle sectoren in het gebied, van natuur tot landbouw, van recreatie tot bewoners en van sociaal maatschappelijk middenveld tot bestuur en waterbeheer. We voeren in de ruimte in feite het (provinciale) beleid uit, onder onze regie’. 

Geen budget, wel subsidie

Daartoe overlegt de vereniging behalve met de provincie veel met het waterschap en de twee gemeenten Breda en Alphen-Chaam. Dal strekt zich pakweg van zuidelijk Breda uit tot de Belgische grens uit. ‘Natuurlijk blijvend de lokale overheden politiek verantwoordelijk, maar wij zijn risicodrager bij de uitvoering van de plannen.’ Met wij bedoelt de plaatsvervangend voorzitter dan niet zichzelf of de vereniging, maar een speciale onder en rond Markdal duurzaam en vitaal opgerichte stichting. ‘Juridisch moest er wegens de huidige starre wetgeving veel worden opgetuigd, aldus Langeveld. Zo mag de vereniging bijvoorbeeld niet zelf een project aanbesteden waar de waterschappen ook bij betrokken zijn. ‘Onder de waterwet is het geld nu eenmaal geoormerkt, daar mogen wij niet zomaar over beschikken’. Het liefst zou hij bijvoorbeeld een contract hebben afgesloten met de provincie, met het daarbijbehorend budget. ‘Maar dat mocht niet, nu heet het een overeenkomst en krijgen we subsidie’. 

Praten tot het plan rijp is

Belangrijk punt waar Langeveld trots op is: de inrichting van de natuurnetwerken in het gebied. Verder gaat binnenkort de schop in de grond voor het graven van een nieuwe waterloop. Belangrijkste is echter dat er een nieuwe manier van werken is ontstaan. ‘Bestuurders praten graag over het creëren van draagvlak, maar wij maken gewoon plannen waarvan we weten dat ze door onze achterban worden omarmd. Zo niet, dan is het plan nog niet rijp en praten we nog even door tot we overeenstemming hebben over richting en doel. Dat levert wel eens flinke discussies op, maar is tot nu toe altijd gelukt. Zo maken we van binnenuit het onmogelijke bestuurlijk mogelijk’.