Noord-Holland wil vervuilende reclame weren

Provinciale Staten namen op 19 december 2022 een motie aan om als provincie geen ruimte meer te bieden aan reclames voor ‘producten met fossiele brandstoffen als energiebron’. Ook reclames voor vlees- en visproducten zijn wat Provinciale Staten betreft uit den boze.

Eerste provincie

Noord-Holland is de eerste provincie die besluit tot het weren van reclames op deze gronden. Gemeenten zijn al langer bezig met het weren van reclames voor producten die slecht zouden zijn voor milieu, klimaat, of volksgezondheid. In december 2020 riep de Amsterdamse gemeenteraad als eerste op tot een contractueel verbod op reclame voor fossiele brandstoffen in de metro. Een jaar later nam de Utrechtse gemeenteraad een motie aan voor het weren van fossiele reclames in de openbare ruimte. Ook Den Haag, Haarlem, Enschede en Leiden hebben  stappen ondernomen.

Betuttelend

De gemeente Haarlem haalde in september wereldwijd het nieuws, toen burgemeester en wethouders aankondigden aan de slag te gaan met een motie die opriep tot het verbieden van reclames voor vlees afkomstig uit de bio-industrie. Net als de verboden op fossiele reclame, leidde het Haarlemse plan tot boze reacties uit de industrie. Een verbod zou ‘betuttelend’, of zelfs ‘in strijd met de Grondwet’ zijn.

Boze reacties

Ook op het Noord-Hollandse reclameverbod kwamen boze reacties. De directeur van reclame-exploitant Clear Channel Nederland, waaraan Noord-Holland de exploitatie van de abri’s heeft uitbesteed, vindt het verbod onduidelijk. Volgens Eric Kip, directeur van buitenreclamebedrijf Global, is het verzoek van de provincie aan de exploitant om per direct geen vlees-, vis-, of fossiele reclames meer op te hangen, is volgens hem ‘onbehoorlijk bestuur’.

Juridische drempels

Kip is niet de eerste die zorgen over de juridische en bestuurlijke houdbaarheid van een reclameverbod uit. Zo nam de Haagse raad een motie aan om fossiele reclame in contracten met reclamebedrijven uit te sluiten, maar haalde een motie voor een algemeen verbod in de Algemene plaatselijke verordening het niet. Het nieuwe college wil eerst onderzoek doen naar de juridische haalbaarheid van een verbod.

In gesprek

Het Noord-Hollandse voorstel volgt het voorbeeld van de succesvolle ‘verboden’ in Amsterdam, Utrecht en Den Haag. De motie roept niet op tot een uitdrukkelijk verbod, dat wordt vastgelegd in regelgeving, maar tot het ‘weren’ van reclames. Naar alle waarschijnlijkheid betekent dat – net als in de gemeenten – dat de provincie in gesprek gaat met reclamemakers, en afspraken maakt over de inhoud van de reclames. Zo worden de juridische haken en ogen van een echt verbod omzeild.