Utrecht heeft weinig inzicht in duurzaamheidsprojecten

De gemeente Utrecht barst van de duurzame ambities en heeft een flink aantal projecten opgetuigd om de woningen en gebouwen in de stad duurzamer te maken. Maar het ontbreekt in die projecten vaak aan een duidelijke doelstelling, goede monitoring en evaluaties van de resultaten. Dat concludeert de Rekenkamer Utrecht in een onderzoek naar een aantal gemeentelijke duurzaamheidsprogramma’s.

Programma

De rekenkamer deed onderzoek naar het Utrechtse Uitvoeringsprogramma Energietransitie. Onder die noemer voert en voerde de gemeente tussen de 50 en 60 projecten uit die moeten meehelpen in het behalen van de doelen uit het Klimaatakkoord, zoals het verduurzamen of gasloos maken van woningen en gemeentelijk vastgoed, het installeren van zonnepanelen op daken, duurzame stadsverwarming en duurzaam inkopen. De stad besteedt jaarlijks zo’n vijf miljoen euro aan het programma.

Visie

Maar tussen de vele verschillende projecten ontbreekt de samenhang, zegt de rekenkamer. Ze worden te weinig onderbouwd vanuit een samenhangende visie. Als die er wel zou zijn, dan kon dat het uitvoeringsprogramma effectiever en inzichtelijker maken, en kan het gemeentebestuur of de gemeenteraad een betere afweging maken over welke projecten daadwerkelijk bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelen.

Grip

Daarnaast heeft de gemeente te weinig grip op de projecten. Dat moet beter, vindt de rekenkamer: om te beginnen moet de gemeente beter evalueren en monitoren om te kunnen zien of de beoogde effecten daadwerkelijk worden behaald. ‘Daarmee kan de gemeente de aanpak verbeteren en bewuste keuzes maken om nieuwe projecten op te starten, lopende projecten aan te passen of projecten te beëindigen.’

Initiatieven

Gemeenten zetten voor hun verduurzamingsbeleid van woningen vaak stevig in op bewonersinitiatieven: zij kunnen vaak fungeren als motiverende krachten binnen een wijk of buurt om ook meer afwachtende inwoners over de streep te trekken. Ook in Utrecht worden bewonersinitiatieven actief ondersteunt. Een deel van de initiatiefnemers is daar tevreden over, vooral als het gaat om adviezen en subsidiëring om een project op gang te krijgen. Maar later in het proces, als bewonersinitiatieven meer praktische ondersteuning nodig hebben, geeft de gemeente vaak niet thuis, ziet de Rekenkamer. Voor initiatiefnemers moet beter duidelijk zijn wat ze van de gemeente kunnen verwachten.